المصباح في علم النحو
المصباح فی علم النحو، اثر ابوالفتح ناصرالدين بن عبدالسيد ابى المكارم بن على خوارزمى حنفى (610-538ق)، مشهور به مُطَرَّزى، محقق و ادیب است که در علم نحو نگاشته است. این کتاب با پژوهش، شرح و پاورقی‌های عبدالحمید سید طلب عرضه شده است.
| المصباح في علم النحو | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مطرزی، ناصر بن عبدالسید (نويسنده) طیب، عبدالحمید سید (محقق) |
| ناشر | پ‍ژوه‍ش‍ک‍ده زبان و گ‍وی‍ش |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 13سده |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
المصباح، با اینکه حجم کمی داشته و مفهوم را در عبارت‌های کوتاهی بیان کرده است، اما مطالب گوناگونی از دانش نحو را در باب‌هایی مرتّب و منظم ارائه نموده است، به‌گونه‌ای که خواننده را با مرزها و محتوای دانش نحو در بازه زمانۀ کوتاهی آشنا می‌کند و به گمان محقق کتاب، این احاطه را نمی‌توان با خواندن کتاب‌های فربه در این فن به دست آورد.[۱]
سید طلب نسخه‌های شانزده‌گانه‌ای از المصباح را در «دارُالکتب» یافته است و این اثر را با بهره‌گیری از مجموع آن‌ها عرضه کرده است.[۲]
مطرزی روش نگارش المصباح را به شیوۀ نگارش عبدالقادر جرجانی انجام داده است؛ او همان راهی را که جرجانی در بیان «عوامل صدگانه» و بنا نمودن باب‌های نحوی بر این عامل‌ها پیموده، رفته است. ازاین‍‌‌‌‌‌رو، او پس از توضیح اصطلاح‌های نحوی و اِعراب الفاظ، به انواع عوامل لفظی قیاسی، سماعی و معنوی می‌پردازد و در پایان نیز، از تعریف، تنکیر، تأنیث و تذکیر اسم‌ها، توابع، اعراب اصلی و غیراصلی، مضمرات، نون وقایه و انواع مضمرات سخن می‌گوید. البته این «خاتمه» را نه از باب اینکه این مبحث‌ها زیرمجموعۀ باب‌های عوامل باشند، آورده است؛ بلکه صرفاً خواسته است که توضیحی از آن‌ها داده باشد.[۳]
محقق به‌تناسب بحث «عوامل»، مقدمه‌ای را در بارۀ «عامل» از دیدگاه نحویان دیرین، مانند سیبویه، ابن جنی و ابن مضاء قرطبی، و امروزین، مانند ابراهیم مصطفی، عبدالمتعال صعیدی، شوقی ضیف و تمام، نگاشته است.[۴]
فهرست محتوا در پایان کتاب آمده است.
پانویس
منابع مقاله
- متن کتاب
- مقدمه محقق