المجالس المستنصرية

المجالس المستنصرية، از آثار تبلیغی پیشوایان و داعیان فرقه اسماعیلیه است که می‌کوشیدند مردم را به‌سوی تعالیم مذهب باطنی اسماعیلی دعوت کنند. با تعبیر مبهم «الداعي عَلَمُ الإسلام ثقة الإمام» (دعوت‌کننده‌ای که پرچم اسلام است و مورد اعتماد امام)، به نام نگارنده اشاره شده است. زبان و ادبیات این اثر، علمی و پژوهشی نیست و پدیدآورنده، بیشتر درصدد تأثیرگذاری و موعظه و دعوتگری و اقناع است و از تکرار مطالب ابایی ندارد و سخنانش را مسجّع می‌آورد و بیشتر به احکام ظاهری و کمتر به تأویل می‌پردازد.

المجالس المستنصرية
المجالس المستنصرية
پدیدآورانعلم الاسلام ثقة الامام (نويسنده)
ناشرمؤسسة النور للمطبوعات
مکان نشرلبنان - بیروت
سال نشر1426ق - 2006م
چاپ1
شابک-
موضوعاسماعیلیه - عقاید
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
/‎‏م‎‏3 215 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

  • متأسفانه این اثر به‌صورت علمی تصحیح و تحقیق نشده و ناشر، اسامی محقق و حاشیه‌نویس را مشخص نکرده است.
  • ناشر در مقدمه با بیان مخفی بودن دعوت اسماعیلیان و چگونگی تشکیل مجالس این فرقه، افزوده است:
  • این مجالس، مجموعه سخنانی است که داعیان بزرگ برای مخاطبان در مجالس حکمت تأویلی هر هفته مطرح می‌کردند و داعی، مطالب این مجالس را می‌نوشت و به امام عصرش عرضه می‌کرد و او با علامتی که بر آن می‌گذاشت، آن را توقیع و تأیید می‌کرد و به داعی می‌داد تا برای علاقه‌مندان بخواند و این مجالس همواره نسبت به امام داده می‌شد، نه به داعیان...[۱].
  • ناشر احتمال داده است که این کتاب، از آثار یکی از اندیشمندان بنی‌نعمان باشد که در زندگی عقلی فاطمیان مصر تأثیری مهمّ داشتند...[۲].

ساختار و محتوا

  • این اثر از 35 مجلس تبلیغاتی فرقه‌ای در تبیین و تأویل باورهای اسماعیلیان تشکیل شده است. داعی هرکسی که هست، در اولین مجلس، به بیان «ضرورت معرفت خدا و رسول(ص) و تصدیق اوامر و نواهی اسلام و شناخت و پذیرش امامت» پرداخته[۳] و در آخرین مجلس، از «ارزش و فضیلت والای ماه رمضان و شکر و صبر و عبادت در آن و ضرورت پرداخت زکات فطر به امام» سخن گفته است[۴].
  • در تعلیقات هفتادگانه پایانی کتاب، عباراتی هم‌سو از «المجالس المؤيّدية» و کتاب «دعائم الإسلام» و «زهر المعاني» (داعی ادریس) به‌ترتیب مجالس اثر حاضر، آمده است[۵].

نمونه مباحث

  • ... ای بندگان خدا! از قساوت بپرهیزید و دل‌هایتان را با خوف و خشیت نرم کنید....[۶].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه ناشر، ص7
  2. ر.ک: همان، ص15- 16
  3. ر.ک: متن کتاب، ص25-27
  4. ر.ک: همان، ص144-146
  5. ر.ک: همان، ص147-229
  6. ر.ک: همان، ص145

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.


وابسته‌ها