المبسوط (سرخسی)
المبسوط تألیف محمد بن احمد بن ابوسهل سرخسی حنفی (متوفی 490ق) مشمل بر فقه حنفی است. این اثر در سی جلد با تحقیق محمدحسن اسماعیل شافعی و مقدمه کمال عبدالعظیم عنانی منتشر شده است.
| المبسوط(شمس الائمه سرخسی، محمد بن احمد) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شمس الائمه سرخسی، محمد بن احمد (نويسنده)
اسماعیل، محمد حسن محمد حسن (محقق) عنانی، کمال عبدالعظیم (مقدمه‌نويس) شیبانی، محمد بن حسن (نويسنده) مروزی، محمد بن احمد (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | کتاب المبسوط |
| ناشر | دار الکتب العلمية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1421ق - 2001م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 30 |
| کد کنگره | /ش8م2 172 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
سرخسی کتاب المبسوط را در علم فقه در پانزده مجلد از ذهنش، بدون مطالعه کتاب و یا مراجعه به تعلیقه‌ای نوشته است. او به‌خاطر یک نصیحت در زندان محبوس بود و بر جویندگان علم در زندان املاء می‌کرد.[۱]
مقدمه محقق مشتمل بر معرفی فقه حنفی، و اصولی است که بر آن بنیان نهاده شده،[۲] همچنین معرفی ابوحنیفه به‌عنوان یکی از بزرگان حفاظ حدیث بوده [۳] ذکر شرح‌حال سرخسی نویسنده کتاب المبسوط و جایگاه علمی و آثار و تاریخ وفاتش از دیگر مباحث مقدمه کمال عبدالعظیم عنانی است [۴]
مباحث کتاب به شیوه کتب فقهی با کتاب صلات و زکات آغاز و با کتاب رضاع به پایان آمده است. ابوحنیفه هرگاه نصی را در کتاب خدا و سنت رسول‌الله(ص) و فتاوای صحابه نیافته و اجتهاد کرده و اعتقادی برایش پیدا شود، وجوه نظرات مختلف در مسئله را ذکر کرده و اگر احیاناً به قیاس معتقد شود، و قبول قیاس قبحی نداشته باشد به آن تمسک می‌کند.[۵]
سرخسی از جمله علمای اهل‌سنت است که عرف را دلیلی مستقل و در عرض ادله دیگر می‌داند و اعتبار آن را در حد حجت می‌پذیرد. او در المبسوط می‌گوید: «الثابت بالعرف کالثابت بالنص» [۶]
پانویس
منابع مقاله