الكلام على المسائل الصقلية
الكلام على المسائل الصِّقِلِّية، از آثار زاهد، فیلسوف و صوفی اندلسى قرن هفتم هجری قمری، ابومحمد قطب‌الدین عبدالحق بن ابراهیم بن محمد بن نصر مُرسى رقوطى، مشهور به ابن سبعین (614-669ق)، است که به پرسش‌های امپراطور روم درباره مباحث فلسفی و تاریخ فلسفه پاسخ می‌دهد. مدرّس دانشگاه استانبول، محمد شرف‌الدین یالتقایا، این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و برای آن مقدمه و تعلیقاتی نوشته است.
| الكلام على المسائل الصقلية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن سبعین، عبد الحق بن ابراهیم (نويسنده) یالتقایا، محمد شرف‌الدین (مصحح) |
| ناشر | المطبعة الکاثوليکية |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1941م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- این کتاب، پاسخ مسائلی است که پادشاه روم (امپراطور صاحب صِقِلّیّه) پرسیده و نسخه‌هایی از آن را به مشرق، مصر، شام، عراق، دروب و یمن فرستاده و پاسخ حکیمان مسلمان آمده، ولی او نپسندیده؛ پس از افریقیه پرسیده و گفته‌اند که آنجا خالی از این‌گونه علوم است و بعد از مغرب و اندلس پرسیده و پاسخ شنیده که در آنجا دانشوری به نام ابن سبعین وجود دارد؛ پس امپراطور به خلیفه رشید نوشته و... این دانشمند خندیده و خودش را ملزم کرده تا به همه پرسش‌ها پاسخ دهد و پاسخش را ارائه کرده و از پذیرش مال و جایزه خودداری ورزیده و آن را فقط برای خدای متعال و خدمت به اسلام دانسته و امپراطور جواب او را پسندیده و صله ارزشمندی فرستاده، ولی ابن سبعین نپذیرفته و برگشت داده است[۱].
- محمد شرف‌الدین یالتقایا با تأکید بر آنکه این کتاب، فقط یک نسخه خطی دارد، افزوده است: از زمانی که دریافتم که ابن سبعین در کتاب دیگرش به نام بد العارف از کتاب حاضر یاد کرده و به آن ارجاع داده است، مشتاق شدم و به جستجوی آن پرداختم و سرانجام یافتم، ولی این نسخه، آفت‌دیده و بسیار بد است و اشتباه فراوان دارد و من به‌اندازه توان، اصلاح و چاره‌جویی کردم...[۲].
ساختار و محتوا
- نگارنده در این اثر، به 5 پرسش پاسخ داده است:
- حدوث و قدم عالَم و ادله آن.
- علم الهی.
- معنا و کمّ و کیف مقولات.
- نفس و معنا و ادله جاودانگی آن.
- موارد اختلاف اسکندر افرودیسی و ارسطو.
نمونه مباحث
- در بین مراتب سه‌گانه نفس (ناطقه، حیوانیه و نباتیه)، «نفس ناطقه» برتری دارد؛ زیرا عاقل و ناطق است و علم و حلم می‌پذیرد و «محمود» را از «مذموم» جدا می‌کند...[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.