القواعد الجلية في شرح الرسالة الشمسية
القواعد الجلية في شرح الرسالة الشمسية، اثر علامه حلی، شرحی است بر رساله شمسیه نجم‌الدین کاتبی قزوینی، به زبان عربی که توسط فارس حسون تبریزیان تحقیق شده است.
| القواعد الجلية في شرح الرسالة الشمسية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حلی، حسن بن یوسف (نویسنده) تبریزیان، فارس (محقق) |
| عنوان‌های دیگر | الشمسيه في القواعد المنطقيه. شرح |
| ناشر | جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، مؤسسة النشر الإسلامي |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1414ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | منطق - متون قديمی تا قرن 14 کاتبی قزوینی، علی بن عمر، ???- 675ق. الشمسيه في القواعد المنطقيه - نقد و تفسير |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BC 66 /ع4 ک25026 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
علامه حلی این کتاب را در سن سی سالگی؛ یعنی حدود سال 677ق، نوشته است.[۱]
رساله شمسیه به قول علامه حلی رساله‌ای است دارای فوائد و نکات و مسائل دشوار که با ایجاز و اختصار بیان شده‌اند.[۲]؛ لذا وی برای روشن شدن مطالب آن به درخواست هم‌بحثان شرح حاضر را بر آن نگاشته است.[۳]
ایشان در علوم مختلف به نوشتن کتاب‌های مختصر، متوسط و مطول اقدام نموده است و این کتاب از کتب مختصر وی در علم منطق بشمار می‌رود.[۴]
علامه که خود از شاگردان کاتبی قزوینی نویسنده شمسیه بوده، در این کتاب به توضیح مطالب کتاب اکتفا کرده و از اظهار نظر شخصی (جرح و تعدیل مطالب) خودداری کرده است.[۵]
شیوه علامه در نوشتن شرح غیر مزجی او چنین است که در ابتدا قسمتی از متن شمسیه را با لفظ «قال» می‌آورد، سپس شرح خود را با لفظ «أقول» ذکر می‌کند. در واقع شرح او به شیوه «قال»، «أقول» است. از امتیازات این شرح می‌توان به سلیس بودن عبارات و درک راحت مطالب آن با وجود سنگین بودن اصل کتاب، اشاره کرد.[۶]
محقق کتاب جناب آقای فارس حسون تبریزیان، این کتاب را با دو نسخه آستان قدس رضوی و نسخه چاپخانه ملک تهران تصحیح نموده است. ایشان برای نسخه اول رمز «ر» و برای نسخه دوم رمز «م» را در نظر گرفته است و برای متن شمسیه از دو نسخه دارالسعاده ترکیه به‌همراه نسخه‌ای از شمسیه که ضمن کتاب «القواعد المنطقية في شرح الرسالة الشمسية» اثر قطب‌الدین رازی چاپ و منتشر شده است استفاده نموده است. محقق، برای نسخه اول رساله شمسیه رمز «ش» و برای نسخه دوم رمز «ح» را تعیین کرده است و در پاورقی‌ها به اختلاف این نسخ اشاره نموده است.[۷]
در ابتدای کتاب مقدمه ناشر، زندگی‌نامه کاتبی و علامه حلی آمده است. فهرست مصادر و مطالب کتاب در پایان آن ذکر شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.