الغريبين في القرآن و الحديث

الغريبين في القرآن و الحديث، نوشته ابوعبید احمد بن محمد الهروی (متوفای 401ق)، معروف به صاحب ازهری، از عالمان ادبیات، فقه، حدیث و تفسیر، در توضیح و تبیین واژه‌های غریب قرآن و احادیث نبوی است و توسط احمد فرید مزیدی تحقیق شده است.

الغريبين في القرآن و الحديث
پدیدآوران	اب‍وع‍ب‍ی‍د ه‍روی‌، اح‍م‍د ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د (نويسنده) مزیدی، احمد فرید (محقق) حجازی، فتحی (مصحح) شریف، محمد (مقدمه‌نويس) عنانی، کمال (مقدمه‌نويس)
ناشر	مکتبة نزار مصطفی الباز
مکان نشر	عربستان - ریاض ** عربستان - مکه مکرمه
سال نشر	1419ق - 1999م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	6
کد کنگره	ھ4غ4 82/3 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

نوشتار حاضر به شرح و تفسیر کلمات غریب در قرآن کریم و حدیث نبوی به‌صورت تفصیلی اختصاص یافته است و همچنین مشتمل بر بسیاری از مطالب فقهی نادر و مفید است.

باب‌های کتاب بر اساس ترتیب حروف الفبا تنظیم شده است. نویسنده بعد از استخراج کلمات غریب از قرآن کریم و روایات و مرتب کردن آنها بر اساس حروف الفبا، به بیان توضیحاتی پیرامون آنها از جهت لغت، معنا و اعراب پرداخته است.

این اثر از جمله آثار ارزشمندی است که در موضوع خود به نگارش درآمده است. برخورداری از شرح و ترتیب نیکو، پرهیز از زیاده‌گویی و تفصیل بیش از حد جز در مواردی ضروری، گردآوری بسیاری از آیات، احادیث نبوی و روایات و اخبار با ترتیبی بدیع در راستای آسان‌سازی دسترسی دانش‌پژوهان به معانی مورد نظر، از ویژگی‌های این اثر است.

این اثر همواره مورد توجه عالمان و نویسندگان بوده؛ به‌گونه‌ای که از آن به‌عنوان مصدر و مرجع در برخی از نوشته‌ها و موسوعه‌های لغوی استفاده شده است. ضمن اینکه اهمیت آن موجب شده است تا علاوه بر نقد و بررسی آن، به تکمیل، مختصر کردن و یا حاشیه زدن بر آن پرداخته شود.

محقق علاوه بر تحقیق و تصحیح کتاب با تکیه بر سه نسخه خطی آن، به استخراخ و مستندسازی احادیث موجود در کتاب و آدرس‌دهی آیات در پاورقی، مقدمه‌ای مشتمل بر معرفی کتاب و نویسنده آورده است. وی همچنین علاوه بر اشاره به اختلاف برخی عبارات نسخه حاضر با نسخ دیگر، در مواردی به توضیح برخی عبارات دشوار و مطالب ضروری در پاورقی پرداخته است. وی شماره صفحات نسخه خطی مورد اعتماد در تحقیق را در حاشیه اثر ذکر کرده است.

منابع مقاله

مقدمه کتاب، تقریظ‌ها و مقدمه محقق.