العودة إلی نهج‌البلاغة
العوده الى نهج‌البلاغة، مجموعه سه سخنرانى از آيت‌الله خامنه‌اى (حفظه‌الله) است كه به همت بنیاد نهج‌البلاغه به عربى ترجمه شده است. اين كتاب نگاهى جديد به نهج‌البلاغة است كه نویسنده در ضمن طرح چند مبحث مهم، به موضوعات مختلفى پيرامون اين كتاب گران‌سنگ مى‌پردازد.
| العودة إلی نهج‌البلاغة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نورالدین، سید عباس (مترجم)
مرکز بقیه الله الاعظم(ع) للدراسات و النشر (گردآورنده) خامنه‌ای، علی، رهبر جمهوری اسلامی ایران (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | بازگشت به نهج‌البلاغه. عربی بازگشت به نهج‌البلاغه |
| ناشر | الدار الإسلامية |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 2000 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | خامنه‌ای، علی، رهبر جمهوری اسلامی ایران، 1318 - - پیامها و سخنرانی‌ها علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغة - کنگره‌ها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DSR 1692 /ن9 ب2043 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
از آن جا كه كتاب در واقع گردآورى سه سخنرانى است، در واقع در سه فصل تنظيم و عناوين مهم آن بخش‌هاى مختلف آن را تشكيل مى‌دهد.
گزارش محتوا
حضرت آيه‌اللّه خامنه‌اى (حفظه‌الله) كه از آغاز نسبت به نهج‌البلاغة عنايت ويژه داشته و در تحقيق و تدريس آن پيشگام بودند، در دوران رياست جمهورى خويش رياست شوراى عالى علمى بنیاد نهج‌البلاغه را پذيرفتند و اين بنياد همواره مورد حمايت‌هاى علمى و معنوى ايشان بوده است. ايشان در سه كنگره از كنگره‌هاى بين المللى نهج‌البلاغة براى ايراد نطق افتتاحيه شركت فرمودند كه متن سخنرانى‌هاى معظّم‌له پس از پياده شدن از نوار توسط گروه ادبيات بنیاد نهج‌البلاغه ويرايش و چاپ گرديده است.
عناوين سخنرانى‌هاى ايشان به ترتيب عبارت است از:
1- «نگاهى به ويژگى‌هاى دوران زمامدارى على(ع)»
2- «لزوم گسترش تعليمات نهج‌البلاغة در جهان اسلام»
3- «حكومت در نهج‌البلاغة»
اكنون به خلاصه‌اى از مطالب هر فصل اشاره مى‌شود:
1-نویسنده در ابتداى اين فصل از كتاب، به طرح متفاوت مسأله «حكومت» در نهج‌البلاغة با شيوه ديگر محققان و مؤلفان اشاره مى‌كند؛ البته يادآور مى‌شود كه: «چنين نيست كه اميرالمؤمنين(ع) فصلى مستقل درباره حكومت باز كرده باشد و با ترتيب مقدماتى به نتيجه‌گیرى برسد. شيوه سخن او در اين باب هم، مانند ابواب ديگر، شيوه‌اى حكيمانه است؛ يعنى عبور از مقدمات و تأمل و تمركز بر روى نتيجه. نگاه اميرالمؤمنين(ع) به مسأله حكومت، نگاه حكيم بزرگى است كه با منبع وحى پيوند نزدیک دارد». نویسنده بحث «معناى حكومت» را با اين سؤال مورد بررسى قرار مى‌دهد كه آيا «حكومت» از ديدگاه امام(ع)، به همان معنايى است كه در فرهنگ متداول جهان كهن و جهان امروز از آن فهميده مى‌شود يا «حكومت» در فرهنگ نهج‌البلاغه، مفهوم ديگرى دارد؟
ضرورت حكومت و منشأ حكومت و حكومت حق است يا تكليف ديگر مباحث اين فصل از كتاب را تشكيل مى‌دهند. اميرالمؤمنين(ع) در بيانى خلاصه و موجز، حكومت را هم يك حق مى‌داند و هم يك تكليف.
2- نهج‌البلاغة سخن رئيس مملكت، حاكم و فرمانرواى بزرگى است كه سلطنت و حكومت او بر كشور پهناور و عظيمى گسترش داشته است. اميرالمؤمنين(ع) به عنوان يك حاكم اسلامى حرف مى‌زند و با جامعه‌اى كه تحت اشراف و حكومت خود اوست، سخن مى‌گويد، و اين بخش بيشترين سخنانى است كه از اميرالمؤمنين(ع) در نهج‌البلاغة نقل شده است.
خصوصيت ويژه زمان و تصوير شخصيت على(ع) در نهج‌البلاغة از مطالب خواندنى اين بخش از كتاب است. در ادامه نيز توصيه‌هاى تحقيقى مفيدى آماده است كه در بخشى از آن مى‌خوانيم: «به هر حال گاهى انسان دو بخش از يك خطبه را مى‌بيند كه فوق‌العاده مهم هم هست، اما ميانشان فاصله افتاده است. بايد صاحب همّتانى بنشينند و اين جا به جا شدگى‌ها را پى‌گیرى و بازيابى كنند».
3- نویسنده درباره لزوم گسترش تعاليم نهج‌البلاغة در جهان اسلام اگر چه كارهاى انجام شده، در اين زمينه را خوب ارزيابى مى‌كند؛ اما متذكر مى‌شود كه «كارهاى اصولى و اساسى كه بتواند مدرسه نهج‌البلاغة را در كل فضاى جهان اسلام گسترش بدهد، همچنان باقى است».
در ادامه كتاب، اهميت قدمت نهج‌البلاغة و ارتباط قرآن با نهج‌البلاغة مورد بحث قرار گرفته است. در پایان فصل نيز از «دنيازدگى» و «كبر» به عنوان دو نمونه از بيمارى‌هاى زمان اميرالمؤمنين(ع) كه آن حضرت درصدد درمان آن‌ها بودند، نام مى‌برد.
ايشان با توصيه با تحقيقات هر چه بيشتر درباره اين كتاب ارزشمند، اين گونه كلام خويش را به پایان مى‌رسانند: «تأكيد مى‌كنم كه اين كتاب، گنجينه بى‌نظيرى است، تمام نشدنى است و امروز هم بيشتر از هميشه ملت ما و جامعه اسلامى ما به آن نيازمند است، ما امروز به اين كتاب احتياج داريم».
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب