العوامل الفعالة في النظم التربوية و آثارها علی المجتمع و الإنتاج الفكری و العلمي و وجوه الإستفادة منها في تربيتنا
العوامل الفعالة فی النظم التربویة و آثارها علی المجتمع و الإنتاج الفکری و العلمی و وجوه الاستفادة منها فی تربیتنا، اثر مقداد یالجن، رساله‌ای است کوتاه و مختصر پیرامون عوامل مؤثر در نظام آموزشی و تأثیر آنها بر جامعه و و راه‌های بهره وری از آنها، که به زبان عربی و در دوران معاصر نوشته شده است.
| العوامل الفعالة في النظم التربوية و آثارها علي المجتمع و الانتاج الفکري و العلمي و وجوه الإستفادة منها في تربيتنا | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | یالجن، مقداد (نویسنده) |
| ناشر | دار عالم الکتب |
| مکان نشر | عربستان - رياض |
| سال نشر | 1994م , 1415ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 9960-775-11-9 |
| موضوع | آموزش و پرورش - ارزشيابي نظام‌های آموزشي |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | LB 1028/35 /ي2ع9 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب در سه فصل و یک خاتمه تنظیم شده است.
نویسنده، مطالب را تحت عناوین مختلفی، به صورت علمی و پژوهشی، دسته‌بندی کرده و مباحث تحت هر عنوان را با شماره گذاری، از یکدیگر تفکیک نموده است؛ به گونه‌ای که یادگیری، بررسی، تحقیق و حفظ کردن آنها برای خواننده، آسان می‌باشد.
وی در ابتدا، به تعریف اصطلاحات و مفاهیم مربوط به بحث پرداخته و سپس، ضمن بررسی اثرات نظام تربیتی در جامعه، محصولات فکری و علمی، به بحث پیرامون مهم‌ترین عوامل مؤثر و فعال در نظام آموزشی پرداخته است.
گزارش محتوا
فصل اول، به مباحث مقدماتی اختصاص یافته و در سه قسمت، به بیان اهمیت موضوع، تعریف اصطلاحات و مفاهیم آن (شامل مفهوم نظام؛ مفهوم نظام در اصطلاح تربیتی و...) و تشریح رابطه میان اصطلاحات، پرداخته شده است.[۱]
در فصل دوم، در سه بخش زیر، اثرات نظام تربیتی بررسی شده است:
- در جامعه: نویسنده، معتقد است نظام تربیتی کامل و سالم، منجر به رشد بدنی، عقلی، علمی، اعتقادی، روحی، اخلاقی، اجتماعی، ارادی و قوه اراده و شخصیت، ابداعی، ابتکاری، اختراعی، اداری و سیاسی و اقتصادی در جامعه می‌شود.[۲]
- در باروری فکری: در این بخش، نظام‌های تربیتی به اعتبار اثر آنها در باروری عقلی و فکری، به سه نوع تقسیم شده است:
الف)- نظام و روشی که آدمی را همچون مور به گردآوری و انباشتن فرامی‌خواند، بی آنکه به وی بیاموزد که چگونه با داشته‌ها چیز جدیدی بسازد. ب)- نظام و روشی که آدمی را وامی دارد که عنکبوت وار چیزهایی را از پیش خود ببافد، بی آنکه در این بافندگی و ساخت وساز، به طبیعت و واقعیت بیرون از خویش توجه نماید. ج)- نظام و روشی که آدمی را همچون زنبور عسل وامی دارد که تا آنجا که می‌تواند از طبیعت و واقعیت بهره‌مند شود و با آنچه به دست می‌آورد چیزی جدید و مفید بسازد.[۳]
- در باروری علمی: نویسنده، این مقوله را با مقایسه مقدار رشد علمی و وجود مطبوعات مختلف در کشورهای پیشرفته و عقب افتاده، با ارائه آمار، بررسی کرده است.[۴]
در فصل سوم، که مفصل‌ترین فصل کتاب می‌باشد، به بحث پیرامون مهم‌ترین عوامل مؤثر و فعال در نظام آموزشی پرداخته شده و هجده مورد ذکر و توضیح داده شده است که عبارتند از:
- ترسیم سیاست گذاری آموزشی.
- تنظیم نظام آموزشی جامع، متکامل و پیشرفته.
- طراحی روش‌ها و برنامه‌های آموزشی جامع و جدید.
- ایجاد اداره‌ای حافظ، جامع، قوی و دوراندیش.
- تکوین اهداف والا و متعالی برای تعلیم و تعلم.
- به کارگرفتن همه انگیزه‌های قوی مادی و معنوی.
- آماده‌سازی و تربیت معلمین ماهر و بااستعداد.
- برنامه ریزی و پیکربندی برای آماده‌سازی استعدادها و قابلیت‌های خلاق و ابتکاری دانش پژوهان.
- ایجاد و تقویت روحیه فداکاری و احساس مسئولیت در دانش پژوهان به منظور خدمت به سایر انسان‌ها و پیشرفت جامعه.
- ایجاد و تقویت روحیه رقابت و مسابقه در زمینه‌های پیشرفت علمی و فرهنگی.
- ایجاد روح خلاقیت، نوآوری و فداکاری.
- هدایت آموزشی مستمر.
- همکاری و تعامل با نظام آموزشی برای رسیدن به اهداف جامعه.
- ایجاد علاقه و اشتیاق به فراگیری علم و دانش.
- بالا بردن آگاهی به وجوب و ضرورت عمل به آموزش مستمر.
- ایجاد و ارتقای اخلاقیات عالی و علمی.
- استفاده از تجارب ملت‌های دیگر و جذب دانشمندان و کارشناسان.
- ارزیابیجامع و مستمر تمام مراحل آموزشی.[۵]
در پایان این بخش، نمونه‌هایی از مدل توسعه آموزش و پرورش در جهان، به صورت جدول، نشان داده شده است.[۶]
در خاتمه، به نتیجه‌گیری مباحث و اشاره به خلاصه موضوعات کتاب، پرداخته شده است.[۷]
وضعیت کتاب
فهرست مطالب و منابع و مراجع مورد استفاده نویسنده، در انتهای کتاب آمده است.
در پاورقی‌ها، علاوه بر ذکر منابع، به توضیح و تشریح برخی از مطالب و موضوعات کتاب پرداخته شده است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.