العمد في كتاب التصريف

[العمد] كتاب في التصريف، اثر ابوبکر عبدالقاهر بن عبدالرحمان جرجانی (متوفی 471 یا 474)، کتابی است ارزشمند در علم صرف که با تحقیق، تعلیقات و مقدمه بدراوی زهران، منتشر شده است.

العمد في كتاب التصريف
پدیدآوران	جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمن (نويسنده) زهران، البدراوی (محقق)
ناشر	دار المعارف
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	1995م
چاپ	3
شابک	‎977-02-5162-3
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	1995 /ج4ع8 6131 PJ
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

اثر حاضر، کتاب ارزشمندی است که خواننده با مطالعه و دقت در آن، درخواهد یافت که شامل موضوعات و روشی است که محقق و پژوهشگران را به بقیه کتاب‌های عبدالقاهر مانند کتاب «العوامل»، «الجمل» و «التتمة» که بر همین نحو و شاکله، به رشته تحریر درآمده است، رهنمون خواهد شد. اینها، کتب و آثاری هستند که دارای اهمیت و ارزش ویژه‌ای بوده و به نام جرجانی معروف و مشهور شده و او نیز با آنها شناخته می‌شود. این کتب آثاری هستند که دانش متمرکزی را ارائه داده و نقش برجسته‌ای در مدار تعلیمات لغوی و زبانی دارند که پس از گذشت سالیان دراز از تألیف و تدوین آنها، هنوز هم جایگاه خاص و ویژه خود را در میان دانش‌پژوهان و طالبان علوم عربی، به‌ویژه در کشورهای مشرق اسلامی، حفظ کرده و مورد توجهند.

کتاب با مقدمه مفصلی از محقق آغاز شده است که تقریبا دوسوم حجم آن را به خود اختصاص داده است. در این مقدمه، ابتدا مفهوم علم صرف و موضوعاتی که منحصر در داخل این مفهوم هستند، مورد بحث قرار گرفته و سپس، ضمن اشاره به استقلال موضوعات علم صرف از علم نحو، به بررسی تعریفی که از علم نحو در کتاب «الإيضاح» و تکمله آن ارائه گردیده، پرداخته شده است. تعریف علم صرف و نحو توسط ابن جنی، ابواب تصریف در کتاب مازنی و تعریف مبرد از تصریف در کتاب «المقتضب»، از دیگر موضوعات مهم مقدمه می‌باشد.

از جمله مهم‌ترین مباحث صرفی که در کتاب حاضر، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، می‌توان به افعال ثلاثی مجرد و اسم فاعل و مفعول از آن، معتل و انواع آن و ابواب ثلاثی مزید، اشاره نمود.

منابع مقاله

تصدیر، مقدمه و متن کتاب.