الصحة و الغذاء في القرآن الكريم
الصحة و الغذاء في القرآن الكريم، اثر محمدكامل حسن المحامى، بررسى رابطه ميان سلامتى و خوراك در قرآن كريم مى‌باشد كه به زبان عربى و در دوران معاصر، نوشته شده است.
| الصحة و الغذاء في القرآن الکريم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | تمیم، حسن (مراجعه) محامی، محمد کامل حسن (نویسنده) |
| ناشر | المکتب العالمي للطباعة و النشر |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1992 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | قرآن - دایرةالمعارفها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 66/9 /م3ص3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب با مقدمه ناشر آغاز و مطالب در سه كتاب و هر كتاب در سه فصل، تنظيم شده است.
نویسنده در ابتدا به بررسى آياتى كه پيرامون اطعمه و اشربه مى‌باشند، پرداخته و در انتها، رابطه ميان خوردن و نوشيدن و بيمارى و سلامت را بررسى نموده است.
نویسنده در ارائه مطالب، از اسلوبى سهل و رصين و عباراتى مبسوط استفاده نموده و از جمله ويژگى‌هاى اثر وى، تسلسل افكار منطقى، استدلالات عقلى و مشاهدات علمى مى‌باشد.[۱]
گزارش محتوا
در مقدمه، ضمن اشاره به عظمت و اهميت قرآن كريم، علم به قرآن، به چهار قسم تقسيم شده است:
- علم بديهى كه آگاهى از آن، بر هر مسلمانى واجب بوده و كوتاهى از آن جايز نيست و آن علم به وحدانيت خداوند و صفات او، روز قيامت، ثواب و عقاب، پيامبران(ع) و ملائكه مى‌باشد.[۲]
- علم طبيعى كه مختص به كسانى مى‌باشد كه با لغت عربى آشنايى داشته و به معانى الفاظ و تعابير عربى، علم دارند.[۳]
- علم تأويل كه مربوط به علماى مسلط به علم تفسير بوده كه از علومى همچون لغت، قواعد، سيره، متشابه و اسباب نزول آگاهى دارند.[۴]
- علمى كه مختص به خداوند بوده و مربوط به آگاهى از غيب و امورى مانند قيامت و موعد آن مى‌باشد.[۵]
كتاب اول، در مورد طعام بوده و نویسنده در ابتداى آن، به اين نكته اشاره مى‌كند كه طعام، اصلى‌ترين نقش حياتى را در زندگى موجودات، بازى مى‌كند.[۶]
وى موجودات عالم هستى را از لحاظ نياز به طعام، به سه دسته تقسيم كرده است: كائنات، شامل انسان‌ها، حيوانات، حشرات و... كه براى ادامه حيات خويش، نيازمند به طعام هستند؛ فرشتگان كه از اجسام لطيف خلق شده و طعام و زاد و ولدى ندارند و اجنه و افاريت كه در مورد اكل و شرب آن‌ها و ماهيت طعامشان، اختلاف وجود دارد.[۷]
اطعمه حرام، شكار به‌وسيله سگ آموزش‌ديده و پرندگان شكارى، طعام اهل كتاب، قناعت، خوردن گوشت برادر (غيبت)، زهد پيامبر(ص) در طعام، حكم گوشت خرگوش و مرغ و...، از جمله مطالبى هستند كه در كتاب اول، مورد بحث قرار گرفته است.[۸]
از ديگر مطالب اين كتاب، مى‌توان به آداب اسلام در هنگام خوردن طعام، اشاره نمود.[۹]
كتاب دوم، در مورد نوشيدنى بوده و نویسنده در ابتداى آن، به بررسى لفظ «ماء» پرداخته است. اين لفظ در قرآن كريم، 59 بار تكرار و مشتقات ديگر آن، چهار مرتبه، استعمال شده است.[۱۰]
وى در ادامه، به بررسى معانى مختلفى كه از لفظ «ماء» در قرآن فهميده مى‌شود، پرداخته است. به نظر وى اين لفظ به معانى مختلفى استعمال شده كه از جمله آن‌ها عبارت است از:
- مكان وجود آب، چه نهر باشد يا بركه و يا چاه مانند: «و لما ورد ماء مدين وجد عليه أمة من الناس يسقون».[۱۱]و.[۱۲]
- نطفه مانند: «و الله خلق كل دابة من ماء فمنهم من يمشي على بطنه و منهم من يمشي على رجلين و منهم من يمشي على أربع يخلق الله ما يشاء إن الله على كل شيء قدير».[۱۳]و.[۱۴]
- آبى كه انسان از آن نوشيده و در زراعت از آن استفاده مى‌كند، مانند: «أ لم تر أن الله أنزل من السماء ماء فسلكه ينابيع في الأرض ثم يخرج به زرعا مختلفا ألوانه ثم يهيج فتراه مصفرا ثم يجعله حطاما، إن في ذلك لذكرى لأولی الألباب».[۱۵]و.[۱۶]
فضيلت آب، آداب نوشيدن آن، نوشيدنى‌هاى بهشتى، خمر و شيطان، انواع خمر و نهر كوثر، از جمله ديگر مطالب بحث‌شده در اين كتاب مى‌باشد.[۱۷]
كتاب سوم، پيرامون بيمارى و علاج بوده و نویسنده در آن، به رابطه ميان خوردن و نوشيدن و ابتلاى به بيمارى‌ها و امراض، اشاره نموده است.[۱۸]
نویسنده، معتقد است كه تمام انسان‌ها، در معرض ابتلا به انواع بيمارى‌ها بوده و سلامتى بالاترين نعمت مى‌باشد.[۱۹]
از جمله مطالب اين كتاب، عبارتند از: رابطه ايمان و درمان مريضى‌ها، پرخورى سرمنشأ تمام بيمارى‌ها و كم‌خوردن رأس تمام درمان‌ها، برترى پيشگیرى بر درمان، اهميت بهداشت دهان و دندان، كراهیت آرزوى مرگ كردن و.[۲۰]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب، در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص يافته است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.