الشهاب الثاقب فی ذم الخلیل و الصاحب

الشهاب الثاقب في ذم الخليل و الصاحب، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، تلخیصی است بسیار موجز و کوتاه از کتاب «شفاء الغليل في ذم الصاحب و الخليل»، نوشته جمال‌الدین علی بن ظافر ازدی که با تصحیح و تعلیقات احمد عبید، منتشر شده است.

الشهاب الثاقب فی ذم الخلیل و الصاحب
الشهاب الثاقب فی ذم الخلیل و الصاحب
پدیدآورانازدی، علی بن ظافر (نويسنده)

سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (خلاصه کننده)

عبید، احمد (مصحح)
عنوان‌های دیگرشفاء الغلیل فی ذم الصاحب و الخلیل. برگزیده
ناشرالمکتبة العربية
مکان نشرسوریه - دمشق
سال نشر1368ق
چاپ1
موضوعاحادیث اخلاقی - قرن 6ق. - احادیث اهل سنت - قرن 6ق.
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
7015ش4الف 248 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

کتاب با مقدمه مصحح در بیان اهمیت این اثر و انگیزه وی از انتخاب آن برای تصحیح و تعلیق آغاز شده[۱] و سپس، ضمن توصیف نسخه خطی کتاب، به این موضوع اشاره گردیده است که در تصحیح، تنها از یک نسخه خطی، استفاده شده است[۲]. در ادامه، توضیحاتی پیرامون ترجمه اعلام[۳] و تخریج احادیث ارائه گردیده[۴] و سپس، شرح حال نسبتا مفصلی از ابن ظافر، ذکر گردیده و اطلاعاتی از قبیل اسم و لقب، ولادت و وفات، شیوخ و هم‌عصران، اخبار ذکرشده از وی و آثار و تألیفات او، در اختیار خوانندگان قرار گرفته است[۵].

سیوطی، مطالب خود را با مقدمه کوتاهی در اشاره به نام کتاب و نحوه ترتیب آن، آغاز و مباحث را در هشت باب، به شرح زیر، ارائه نموده است: در باب نخست، به بیان فضیلت عزلت و گوشه‌نشینی پرداخته شده است[۶]. در باب دوم، از اهمیت و ارزش دوست خوب و نایاب بودن آن، سخن به میان آمده است[۷].

در باب سوم، با اشاره به حدیث نبوی: «احترسوا من الناس بسوء الظن»، از وجوب احتیاط و دوراندیشی در برخورد با دیگران، سخن گفته شده[۸] و در باب چهارم، ضمن نکوهش دوست و همنشین بد، به دوری از چنین افرادی، سفارش شده است[۹].

در باب پنجم، به توصیف اهل زمان پرداخته شده[۱۰] و در باب ششم، با اشاره به اخباری که بر وجود برخی صفات و خصلت‌های پسندیده در سگ، دلالت دارند، به داشتن چنین صفات و ویژگی‌هایی، توصیه شده است[۱۱]. در باب هفتم و هشتم، به ذکر آداب و چگونگی معاشرت پسندیده با مردم و اهمیت دوستی با دیگران پرداخته شده است[۱۲].

از جمله ویژگی‌های کتاب، آن است که سیوطی در شرح مطالب و ارائه مباحث، از اشعار و اقوال فراوانی از علما و بزرگان، بهره برده است[۱۳].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه مصحح، ص3
  2. ر.ک: همان، ص4
  3. ر.ک: همان، ص5
  4. ر.ک: همان، ص6
  5. ر.ک: همان، ص6-16
  6. ر.ک: متن کتاب، ص18
  7. ر.ک: همان
  8. ر.ک: همان، ص42
  9. ر.ک: همان، ص45
  10. ر.ک: همان، ص50
  11. ر.ک: همان، ص55
  12. ر.ک: همان، ص57-62
  13. به‌عنوان مثال: ر.ک: همان، ص33

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.


وابسته‌ها