الشفا بتعريف حقوق المصطفی
الشفاء بتعريف حقوق المصطفى، تألیف قاضى عياض، از جمله آثارى است كه به روشى خاص به معرفى و توصيف پيامبر اكرم(ص) و جايگاه ايشان نزد خداوند، سيرۀ ايشان و... پرداخته و در ارائه افكار و انديشه‌ها روشى منطقى در پيش گرفته و به مناقشه و بررسى ديدگاه‌هاى گوناگون پرداخته است. مؤلف اين كتاب را در پاسخ به درخواست و اصرار يكى از شاگردان خويش كه از وى خواسته بود ضمن كتابى قدر و منزلت پيامبر اكرم(ص)، حقوق ايشان و حكم كسانى كه حق ايشان را ادا نمى‌كنند و يا در اداى آن كوتاهى مى‌نمايند و ديدگاه‌هاى سلف و ائمه را در اين باره يادآور شود، تأليف كرده است.
| الشفا بتعریف حقوق المصطفی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حافظ، عبدالوهاب (مقدمه‌نويس)
قره‌علی، محمد‌امین (محقق) رفاعی، اسامه (محقق) سیروان، جمال (محقق) قره‌علی، نورالدین (محقق) سید، عبدالفتاح (محقق) قاضی عیاض، عیاض بن موسی (نویسنده) رفاعی، عبدالکریم (مقدمه‌نويس) |
| ناشر | دار الفيحاء |
| مکان نشر | عمان - اردن |
| سال نشر | 1407 ق یا 1986 م |
| چاپ | 2 |
| موضوع | محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP 22/5 /ق2ش7 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
كتاب داراى 4 بخش اصلى است كه هر كدام؛ مشتمل بر ابوابى و هر باب دربر گیرنده فصولى است.
گزارش محتوا
در بخش اول نویسنده ضمن 4 باب ذيل به بيان قدر و منزلت پيامبر اكرم(ص) در درگاه الهى مى‌پردازد:
باب اول: ثناء پيامبر توسط خداوند و آشكار ساختن مقام و منزلت ايشان در نزد خداى تعالى. باب دوم: تكميل محاسن اخلاق و جمع فضائل دينى و دنيوى در پيامبر. باب سوم: اخبار صحيح و مشهورى كه دربارۀ جايگاه والاى ايشان نزد خداوند وارد شده و كرامت‌هایى كه در دنيا و آخرت خداوند به ايشان ارزانى داشته است. باب چهارم: آيات و معجزاتى كه خداوند بر دست پيامبر براى مردمان آشكار ساخت.
بخش دوم نيز مشتمل بر 4 باب ذيل است و به حقوقى كه پيامبر بر مردمان دارد، مى‌پردازد:
باب اول: دربارۀ وجوب ايمان و فرمانبردارى و پيروى از سنت پيامبر مى‌باشد.
باب دوم: دربارۀ لزوم دوستى و محبت ايشان. باب سوم: در بزرگداشت امر پيامبر(ص) و گرامى داشت شخصيت حضرت و نيكى به ايشان و باب چهارم دربارۀ وجوب سلام و صلوات بر پيامبر و فضيلت آن سخن مى‌گويد.
بخش سوم به بيان امورى مى‌پردازد كه نسبت دادن آنها به پيامبر اكرم(ص) ممتنع يا جايز و صحيح مى‌باشد. اين بخش مشتمل بر دو باب است: باب اول به بيان امور دينى اختصاص يافته و دربارۀ عصمت پيامبر اكرم(ص) و ساير انبياء الهى سخن مى‌گويد و باب دوم به بيان احوال دنيوى رسول خدا(ص) به عنوان فردى از افراد بشر و آنچه از احوال بشرى مى‌توان بديشان نسبت داد يا نسبت دادن آنها بديشان ممتنع است، مى‌پردازد.
بخش چهارم: دربارۀ حكم و عقوبت دشنام دادن به پيامبر و سبّ ايشان سخن مى‌گويد.
اين بخش داراى دو باب ذيل است: در باب اول حكم و عقوبت افرادى كه پيامبر را سبّ و شتم نمايند، بيان مى‌شود و در باب دوم، عقوبت و حكم كسانى كه به آزار و اذيت پيامبر اكرم(ص) و دشمنى با ايشان بپردازند، بيان مى‌گردد. به اين بخش باب سومى هم اضافه شده كه نویسنده در آن باب به بيان حكم كسانى كه به سبّ خدا، ملائكه، انبياء، كتب آسمانى، اهل‌بيت پيامبر(ص) و همسران و اصحاب ايشان اقدام كند، مى‌پردازد.
در فصول متعددى كه ضمن هر يك از ابواب فوق الذكر مندرج است، مطالب بسيار متنوعى وجود دارد.