السیرة النبویة بروایة أئمة أهل البیت علیهم‌السلام

السیرة النبویة بروایة أئمة أهل البیت علیهم‌السلام، از آثار نویسنده و تاریخ‌پژوه معاصر لبنانی و ریاست مجلس تنفیذی حزب الله، علی دَعموش عاملی (متولد 1962م)، پژوهشی روایی تاریخی است که تصویری مستند و دقیق از زندگی و سیره پیامبر اکرم(ص) بر اساس قرآن و روایات اهل بیت(ع) ارائه می‌کند و به مبارزه با تحریف‌های موجود در برخی از کتابهای تاریخی می‌پردازد و تحلیل و توضیح روایات را نیز به سایر متخصصان می‌سپارد.

السیرة النبویة بروایة أئمة أهل البیت علیهم السلام
السیرة النبویة بروایة أئمة أهل البیت علیهم‌السلام
پدیدآورانعاملی، علی دعموش‎ (نويسنده)
ناشردار الهادي
مکان نشرلبنان - بیروت
سال نشر1429ق
چاپ1
شابک978-9953-510-57-6
زبانعربی
تعداد جلد10
کد کنگره
‎‏/‎‏ع‎‏2‎‏س‎‏9 22/9 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

  • نویسنده انگیزه اصلی خود را مقابله با تحریف‌های تاریخی گسترده‌ای می‌داند که به‌خصوص در دوران بنی‌امیه و تحت تأثیر انگیزه‌های سیاسی و مذهبی شکل گرفته است. او معتقد است بسیاری از روایاتِ موجود در کتب سیره، با هدف تخریب چهره پیامبر(ص) و توجیه رفتارهای حاکمان ستمگر جعل شده‌اند تا جایی که تصویری متناقض با شخصیت الهی رسول خدا(ص) و به دور از اخلاق کریمانه و بزرگوارانه او ارائه می‌دهند. بنابراین، هدف اساسی این کتاب، زدودن غبار جعل و تزویر از چهره سیره نبوی و ارائه تصویری پاک، خالص و مستند است که با شأن رسالت سازگاری داشته باشد. نویسنده با تکیه بر این اصل که «اهل بیت (ع) آگاه‌ترینِ مردم به سیره جد خود هستند»، قصد دارد خلأ موجود در منابع تاریخی را با روایت‌های اصیل معصومین(ع) پر کند. [۱]
  • نویسنده در این اثر روشی مستند و امانت‌دارانه را برگزیده است که برخی از ویژگی‌های آن عبارت است از:
  1. تکیه بر احادیث فریقین: او برای جامعیت تحقیق، روایات اهل بیت (ع) را هم از منابع معتبر شیعه و هم از منابع اهل سنت استخراج کرده است.
  2. نقل متون اصلی: نویسنده تأکید دارد که روایات را بدون کم‌وکاست و با حفظ الفاظ و اسناد اصلی نقل کرده و از هرگونه تصرف یا بازنویسی خودداری نموده است.
  3. پرهیز از تفسیر: روش کتاب، گردآوری و دسته‌بندی است؛ لذا مؤلف از شرح اخبار، تفسیر آیات یا نقد علمی اجتناب کرده تا متن به صورت یک منبع خام و اصیل در اختیار محققان قرار گیرد.
  4. اولویت‌بندی: در هر موضوع، ابتدا آیات قرآن و سپس قوی‌ترین روایات از نظر محتوا ذکر شده‌اند.
  5. همچنین برای رعایت اختصار، برای هر حدیث فقط اسناد اولین منبعی که در پاورقی آمده را ذکر کردم و سایر اسانید را نیاوردم.
  • علی دعموش عاملی به خودانتقادی پرداخته و نوشته است: ادعا نمی‌کنم که این کتاب تمام آنچه را که درباره سیره و حوادث تاریخی رسیده، استخراج کرده است و این اثر چیزی جز تلاشی فردی و متواضعانه نیست و تنها می‌توان گفت که گام‌های نخستین را در مسیر ارائه سیره صحیح برداشته است و کار بشر خالی از عیب‌ و نقص نیست و از خوانندگان و اهل فضل تقاضا می‌کنم که با «نقد سازنده» خود به اصلاح و توسعه این کتاب کمک کنند. [۲]

ساختار و محتوا

  • کتاب حاضر از 10 جلد به ترتیب ذیل تشکیل شده است:
  • جلد اول: مقدمه نویسنده (معرفی اجمالی کتاب حاضر و هدف و روش آن) و متن اصلی (سیره عمومی پیامبر اکرم (ص): تاریخ قبل از ولادت حضرت رسول اعظم(ص)، از میلاد تا بعثت، از بعثت تا اعلان دعوت، اسراء و معراج، از اعلان دعوت تا هجرت و هجرت به مدینه.)
  • جلد دوم: حوادث سال اول هجرت تا سال هفتم هجری.
  • جلد سوم: حوادث سال هشتم تا سال یازدهم هجری.
  • جلد چهارم: سیره اختصاصی پیامبر(ص): شخصیت ذاتی و شخصی و احوال اختصاصی و شخصیت اخلاقی پیامبر(ص).
  • جلد پنجم: شخصیت روحی و معنوی پیامبر(ص) و عبادات و واجبات و مستحباتی که انجام می‌داد.
  • جلد ششم: شخصیت اجتماعی پیامبر(ص) بخش اول: آداب معاشرت او با عموم مردم، معاشرت او با زنان، ازدواج و زندگی خانوادگی پیامبر(ص) و سیره او با اهل بیت عصمت و طهارت.
  • جلد هفتم: شخصیت اجتماعی پیامبر(ص) بخش دوم: اصحاب پیامبر(ص).
  • جلد هشتم: شخصیت مدیریتی و رهبری پیامبر(ص) و مسائلی مانند بیعت، مشورت، اقامه حدود، نامه‌نگاری، قضاوت و وصیت.
  • جلد نهم: شخصیت جهادی پیامبر(ص): سیره او در جنگ و صلح، شخصیت پیامبر(ص) از نظر نبوت و رسالت بخش اول: دلائل و اهداف نبوت و رسالت پیامبر(ص) و ویژگی‌های آن مانند جهانی بودن و روش پیامبر(ص) در دعوت و مباحثی مانند اینکه هرگز هیچ کسی را مجبور به ایمان آوردن نمی‌کرد.
  • جلد دهم: شخصیت پیامبر(ص) از نظر نبوت و رسالت بخش دوم: معجزات آسمانی، اخبار غیبی، مناظرات، پاسخها و مواعظ و حکمت‌های پیامبر(ص).
  • گفتنی است: علی دَعموش عاملی در اثر حاضر، افزون بر استفاده فراوان و بجا از آیات قرآن کریم، تعداد 7713 روایت را نیز با استناد به منابع فریقین ذکر کرده است. [۳]

نمونه مباحث

  • علی دَعموش عاملی در هر مبحثی، به آوردن یک روایت بسنده نمی‌کند بلکه همه روایات مشابه را نیز می‌آورد و احادیث شبیه هم را در یکدیگر ترکیب و ادغام نمی‌کند. به عنوان مثال در بحث از آموزه‌هایی که پیامبر(ص) به امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س) آموخت، نویسنده چندین روایت مشابه در موضوع آموزش ذکر مبارک تسبیحات حضرت زهراء(س) آورده است که همگی پیام یکسانی دارند و اختلافشان در الفاظ و برخی جزئیات و خصوصیات است. [۴]

پانویس

  1. مقدمه نویسنده، ج1، ص5- 15.
  2. همان، ج1، ص17- 19.
  3. متن کتاب، ج10، ص422.
  4. متن کتاب، ج10، ص297- 304.

منابع مقاله

  • مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها