السماع (ابن قیسرانی)

السماع، از آثار محدث و نویسنده صوفی‌منش قرن پنجم هجری قمری، ابوالفضل محمد بن طاهر بن على بن احمد مقدسى شیبانی، مشهور به ابن قیسرانى (448-507ق) است که «سماع» (دست‌افشانی، قوالی، نغمه‌سازی، غنا و رقص) را جایز می‌شمارد و می‌کوشد به نقدهای فقیهان، پاسخ ‌دهد. پژوهشگر معاصر، ابوالوفاء مصطفی مراغی این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و برای آن مقدمه‌ای نوشته و نگارنده و اثر حاضر را شناسانده است.

السماع
السماع (ابن قیسرانی)
پدیدآورانابن قیسرانی، محمد بن طاهر (نويسنده) مراغی، ابو الوفاء مصطفی (محقق)
ناشرجمهوریة مصر العربية. وزارة الاوقاف. المجلس الاعلی للشئون الاسلامية. لجنة احياء التراث الاسلامي
مکان نشرمصر - قاهره
سال نشر1415ق - 1994م
چاپ1
شابک977-205-071-4
موضوعسماع - متون قدیمی تا قرن 14 - آداب طریقت - متون قدیمی تا قرن 14 - تصوف - متون قدیمی تا قرن 14
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
8س2الف 288/7 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

  • ابن قیسرانى هدف خودش را از نگارش کتاب حاضر، پاسخ‌گویی به پرسشگری دانسته که از او درباره همه انواع سماع پرسیده و خواسته است که پاسخ، مفصل، منظم، همراه با استدلال و بیان شواهد باشد[۱].
  • ابوالوفاء مصطفی مراغی که خود از طرف‌داران غنا و سماع است، مطالبی در تأیید این دیدگاه آورده و مثلا به دیدگاه غزالی در باب غنا استشهاد کرده است[۲] که جای نقد دارد، از جمله آنکه بسیاری از روایات مطرح‌شده در آثار صوفیان، یا سند ندارد یا از نظر فقهی، صحیح و معتبر نیست یا برطبق قانون اجتهاد، دلیلی دیگر ترجیح داده می‌شود و آن روایت، کنار می‌رود.

تبعات کتاب

ساختار و محتوا

  • این اثر، از 2 فصل به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است:
  1. ادله جواز سماع و شنیدن غنا؛
  2. ادله‌ای که بر تحریم آن آورده‌اند و بیان بطلان آنها.

نمونه مباحث

  • ابن قیسرانى بعد از نقل روایتی از امام علی(ع) که برای حرمت غنا به آن استدلال شده است، به نقد سندی این حدیث برطبق دیدگاه خودش پرداخته و دیدگاه مخالفان را نیاورده و بحث را به پایان رسانده و وارد بررسی حدیثی دیگر شده است[۴].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه نویسنده، ص29
  2. ر.ک: مقدمه محقق، ص16-19
  3. ر.ک: همان، ص25
  4. ر.ک: متن کتاب، ص85

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها