الرسالة الفارسية في المجاز
الرسالة الفارسیة في المجاز، اثر ابراهیم عصامالدین اسفراینی (متوفی 951ق)، رساله‌ای است پیرامون علم بلاغت که در نیمه قرن دهم هجری، به زبان فارسی نوشته شده و توسط احمد لطف‌الله، متخلص به عاشقی سلانیکی (متوفی 1113ق) به عربی ترجمه شده است. این کتاب، با تحقیق علی رمضان جربی به چاپ رسیده است.
| الرسالة الفارسیة في المجاز | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عصامالدین اسفراینی، ابراهیم ب‍ن م‍ح‍م‍د (نويسنده) جربی، علی رمضان (محقق) |
| ناشر | جامعة ناصر |
| مکان نشر | لیبی - خمس |
| سال نشر | 1997م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف5ر5 2028 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
به دلیل نگارش اصل کتاب به زبان فارسی و برگردان آن به عربی، این اثر به «الرسالة الفارسیة» معروف شده و به دلیل انتساب به مؤلف آن، عصامالدین، «الرسالة العصامية» نیز نامیده شده است. همچنین به دلیل ترجمه آن به زبان عربی، «الرسالة المعربة» نیز نام گرفته است[۱].
این رساله، به دلیل اهمیتی که داراست، به چندین زبان، ترجمه شده است؛ زیرا حاوی خلاصه‌ای از نظرات و دیدگاه‌های علمای علم بلاغت و ادبیات و مطالب و مباحث ارزنده‌ای است که دانش‌پژوهان و محققان، بدان نیاز دارند و گزافه نیست اینکه گفته شود: نویسنده آن، گردآورنده ماهری است که در رساله خود، آرای فحول علم بلاغت و بزرگان علم بیان، همچون عبدالقاهر جرجانی، سکاکی، زمخشری، سعدالدین تفتازانی، خطیب قزوینی، سید شریف جرجانی، ابن کمال پاشا و سایر علمای علم بلاغت را گرد آورده و به مناقشه، نقد و بحث پیرامون نظرات آنها و افزودن برخی مطالب به گفته‌های ایشان پرداخته و شیوه‌ای جدید و ابتکاری، در پرداختن به علم بلاغت، ارائه کرده است[۲].
محقق، این کتاب را به جهت امور زیر موضوع تحقیق خویش قرار داده است:
- عصامالدین اسفراینی شخصیتی ناشناس بوده که بسیاری از محققین، اطلاع زیادی از وی ندارند. در این کتاب، ضمن معرفی رساله وی، به بررسی دوران زندگانی وی پرداخته شده و شرح حال نسبتا مفصلی از او، ارائه شده است.
- این رساله، به زبان فارسی نوشته شده و سپس، تعریب شده است و این کار، شبیه‌ترین چیز به بلاغت تطبیقی و مقارنی می‌باشد که بدین وسیله، تلاش و تبحر علمای خراسان و اسفراین در علم بلاغت، به‌خوبی به نمایش درآمده است.
- این رساله، دربردارنده خلاصه‌ای از آراء عصامالدین و سایر علمای علم بیان بوده و درعین‌حال، یکی از منابع مهم علم بلاغت عربی است و بسیاری از محققان و پژوهشگران این علم، در نگارش آثار خویش، از آن استفاده کرده‌اند[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.