الرسائل (قیصری)

الرسائل اثر داود بن محمود بن محمد قیصری (750- 682ق)، صوفی و متکلم و فیلسوف حنفی مذهب قرن هفتم و هشتم هجری است که مشتمل بر هشت رساله در مباحث عرفانی و به زبان عربی نوشته شده است.

الرسائل(قیصری، داود بن محمود)
پدیدآوران	قیصری، داود بن محمود (نويسنده) بایراقدار، محمد (مصحح) بایراقدار، محمد (مقدمه‌نويس)
ناشر	مطبعة الأمیریة
مکان نشر	ترکیه - استانبول
سال نشر	1997م
چاپ	1
شابک	‎975-8046-22-5
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

رسائلی که در این مجموعه آورده شده عبارتند از:

الف. المقدمات، که مقدمه کتاب (مطلع) قیصری شمرده می‌شود و قیصری از آن به مقدمات تعبیر کرده است. و مشتمل بر 12 فصل است:1 - وجود و حق تعالی 2- اسماء و صفات باری تعالی 3- اعیان ثابته و تنبه به برخی مظاهر اسماء 4- جوهر و عرض 5- عوالم کلیه و حضرات خمس الهیه 6- عالم مثال 7- مراتب کشف و انواع آن 8- عالم به حسب مراتبش، صورت حقیقیه انسان است 9- خلافت حقیقیه محمدیه 10- روح اعظم و مراتب و اسماء آن در عالم 11- بازگشت روح و مظاهر علوی و سفلی به خداوند 12- نبوت و رسالت و ولایت.

ب. کشف الحجاب عن کلام رب الارباب:

مؤلف بعد از اینکه اختلاف بین معتزله و حنابله و کرامیه در رابطه با حدوث و قدم کلام الهی، بررسی کرده و نظر خود را در جمعی از طالبان علم، بیان می‌کند، به خواست آنان این رساله را می‌نویسد و برخلاف گذشتگان تمام اقوال را بررسی و وجه صواب و خطای آن‌ها را بیان می‌کند

رساله مشتمل بر دو مقصد است که در مقصد اول مباحث مقدماتی مشتمل بر پنج فصل: 1- وجود و تنزلات آن2- عوالم (مراتب کلیه وجود) 3- ظهور معانی کلیه ازلیه در عوالم وجود 4- متکلم ازلی و ابدی بودن حق تعالی 5- تعریف کلام مطلق و بیان و تعریف انواع آن، و در مقصد دوم مقصود هر کدام از اقوال علما را بیان و به وجه حقیقت آنها، اشاره می‌کند.

ج. رساله فی علم التصوف: که مقدمه شرح قصیده تائیه، محسوب می‌شود و مشتمل بر یک مقدمه و سه مقصد است که مقدمه در قالب دو فصل به موضوع تصوف و مبادی و مسائل همچنین برخی اصطلاحات آن می‌پردازد. مقاصد سه گانه به ترتیب؛ مقصد اول در وجود و اسماء و صفات باری تعالی و مراتب تنزلات و همچنین عالم مثالی، و مقصد دوم در نبوت و ولایت و طریق اکتساب ولایت، و مقصد سوم، در مقام جمع و توحید و مراتب آن، و همچنین مقام خلافت، بحث می‌کند.

د. رساله فی معرفه المحبه الحقیقیه: که در واقع مقدمه شرح قصیده میمیه است و در سه بخش به موضوع محبت با عنوان حقیقت محبت، اقسام و نتایج محبت، می‌پردازد.

ه. اساس الوحدانیه و مبنی الفردانیه: مشتمل بر چهار اصل است که به ترتیب به تبیین ماهیت وحدت و کثرت، اقسام وحدت، وحدت حق تعالی و رجوع تمامی وحدات و کثرات به وحدت حقانی باری تعالی، پرداخته است.

و. نهایه البیان فی درایه الزمان:که در چهار فصل، ماهیت زمان و وجود آن و ازلی و ابدی بودن و انقسامات زمان، را بیان کرده است.

ز. تحقیق ماء الحیاه و کشف اسرار الظلمات: مشتمل بر مباحثی در رابطه با نبوت و ولایت، حقیقت آب حیات، حقیقت ظلمات و کیفیت سلوک در ظلمات، است. و در آخر به احوالات خضر می‌پردازد.

ح. شرح تاویلات البسمله بالصوره النوعیه الانسانیه:رساله کوتاهی در موضوع تفسیر عرفانی بسم الله است.

فهرست محتوا در آغاز و فهرست کلی اعلام و اصطلاحات در پایان کتاب آمده است.

منابع مقاله

متن کتاب