الرحلة الحجازية (حضیکی)
الرحلة الحجازية، اثر ابوعبدالله محمد بن احمد حضیکی سوسی (متوفی 1189ق)، سفرنامه‌ای است در شرح سفر مؤلف به سرزمین حجاز و چگونگی انجام مناسک حج که با تحقیق عبدالعالی لمدبر منتشر شده است.
| الرحلة الحجازية(حضیکی، محمد بن احمد) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حضیکی، محمد بن احمد (نويسنده) لمدبر، عبدالعالی (مصحح) |
| ناشر | المجموعة الدولیة للنشر و التوزیع |
| مکان نشر | مغرب - رباط |
| سال نشر | 1432ق - 2011م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | عربستان سعودی - سیر و سیاحت - قرن 12ق. - حضیکی، محمد بن احمد، 1118 - 1189ق. - عربستان سعودی - سفرها - سفر نامههای عربی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
حضیکی در این کتاب، به شرح سفر خود به سرزمین حجاز و چگونگی انجام مراسم و مناسک حج پرداخته است. سفر وی، یکی از سفرهای علمی در حجاز بشمار می‌رود. او در این سفر، علم‌آموزی را با ادای مراسم و مناسک حج آمیخته و بدین‌ترتیب، ویژگی‌هایی از زندگی علمی خود را ترسیم نموده و شیوخ خویش را که در راه حجاز، از مجالس ایشان استفاده کرده و فواید و اجازه‌هایی را از آنان دریافت نموده، معرفی کرده و نیز سفرنامه خود را با اطلاعات تاریخی و جغرافیایی ارزشمندی، غنی ساخته است. وی در این کتاب، از ساختار جمعیتی تعدادی از شهرها، با ذکر اقوام، طوایف و آداب و رسوم اجتماعی آنها صحبت کرده و به توصیف دقیق بسیاری از اماکن و زیارتگاه‌هایی که دیده پرداخته است. سفرنامه او، خالی از حال و هوای ادبی والا نیست؛ مخصوصا وقتی احساس بیگانگی می‌کند یا ذهنش غرق در حسرت خانه و دیار می‌شود[۱].
به‌طور کلی، سفرنامه حاضر، دارای ارزش و اهمیت بسیاری است و آن را به‌عنوان یک منبع مهم تاریخی، جغرافیایی و ادبی با در نظر گرفتن موقعیت آن در بین سفرنامه‌های مغربی، می‌توان نام برد[۲].
در مدخل، ضمن اشاره به اهمیت و ارزش اثر حاضر، این کتاب امتداد و ادامه آثاری همچون: «ملء العيبة بما جمع بطول الغيبة في الوجهة الوجيهة مكة و طيبة» محمد بن عمر بن رشید سبتی (721ق)، «الرحلة المغربية» ابوعبدالله محمد بن علی بن احمد عبدری (زنده در 688ق)، «تحفة الناظر في غرائب الأمصار و عجائب الأسفار» محمد بن بطوطه طنجی (متوفی 779ق) دانسته شده است[۳].
از جمله ویژگی‌های سفرنامه حاضر، آن است که نویسنده در آن، اخبار و اطلاعات گوناگون و متنوعی را در ابعاد مختلف معرفتی، از جمله مسائل جغرافیایی، تاریخی، فقهی و برخی از پدیده‌های اقتصادی و اجتماعی و آداب و رسومی که در این سفر، ملاحظه نموده، ارائه کرده است[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق.