الجرح و التعديل بين المتشددين و المتساهلين
الجرح و التعديل بين المتشددين و المتساهلين، نوشته استاد دانشگاه زیتونیه، محمدطاهر جوابی، توثیق و تضعیف راویان احادیث را در بین علوم حدیث از 2 منظر «سخت‌گیران» و «سهل‌انگاران» بررسی و تحلیل می‌کند و بر میانه‌روی تأکید می‌ورزد و آن را روش صحیح ناقدان روایات می‌داند.
| الجرح و التعديل بين المتشددين و المتساهلين | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جوابی، محمد طاهر (نويسنده) |
| ناشر | الدار العربية للکتاب |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | 1997م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ج9ج4 114/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
محمدطاهر جوابی، با تأکید بر اینکه در میان کتاب‌های قدیم و جدید تاکنون اثری ندیده‌ام که جایگاه مهمّ «جرح و تعدیل» را در بین علوم حدیث و پیدایش و تطور آن را در ارتباط با اوضاع جامعه اسلامی شرح دهد و پیشوایان نقد حدیث را معرفی کند و روش‌های آنان به‌خصوص سخت‌گیری یا سهل‌انگاری آنها را تحلیل کند، افزوده است: این کتاب را به همین منظور نوشتم تا هر گونه شکی نسبت به حدیث برطرف شود و همگان بدانند که اساس علم نقد احادیث، در قرن اول و دوم هجری بنیان نهاده شده است[۱].
ساختار و محتوا
این اثر، از 4 باب و خاتمه تشکیل شده است:
- معرفی علم جرح و تعدیل و منزلت آن در بین علوم حدیث و مقصود از این علوم و تطورات این اصطلاح.
- تأسیس علم جرح و تعدیل و تأثیر اوضاع سیاسی، اجتماعی و فکری در آن.
- تعدیل و احکام آن و شروط راوی.
- جرح و احکام آن و اسباب ردّ و تضعیف حدیث و مقصود از «سخت‌گیران» و «سهل‌انگاران».
- خاتمه و نتایج پژوهش.
نمونه مطالب
- الفاظ تعدیل:
- الفاظ مرتبه اول: هر عبارتی است که بر برتری دلالت کند و بیشتر از صیغه افعل استفاده می‌کنند؛ مانند: «أوثق الناس» «أثبت الناس»، «أضبط الناس» و...
- الفاظ مرتبه دوم: «فلانُ لا يسأل عنه».
- الفاظ مرتبه سوم: آنچه در آن توثیق تکرار شود با تکرار همان لفظ، مانند: «ثقةُ ثقةُ» و «ثبتٌ ثبتٌ»، یا با لفظی دیگر مثل «ثقةُ ثبتٌ» و «ثبتٌ حجةٌ» و...[۲].
- ناقدان احادیث با روش دقیق خود در علوم شرعی و زبانی تأثیر گذاشتند و هسته اولیه برای بسیاری از علوم انسانی نو را فراهم کردند؛ به‌عنوان مثال در فقه، حجت بعد از قرآن کریم، حدیث شریف است و در تفسیر، برخی از مفسران به هیچ منبعی جز حدیث اعتماد ندارند و...[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.