التفسیر البلاغي للإستفهام في القرآن الحکیم
التفسیر البلاغي للإستفهام في القرآن الحکیم، تألیف عبدالعظیم ابراهیم مطعنی (معاصر)، اولین تفسیر موضوعی در رابطه با استفهام در قرآن کریم است. در این تفسیر موضوعی 1260، استفهام قرآن کریم ذکر شده است.
| التفسیر البلاغي للإستفهام في القرآن الحکیم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مطعنی، عبدالعظیم ابراهیم محمد (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | أول تفسیر موضوعی ل(1260) إستفهاما في القرآن کله |
| ناشر | مکتبة وهبة |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1420ق - 1999م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| موضوع | تفاسیر ادبی - قرن 14 - تفاسیر اهل سنت - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 4 |
| کد کنگره | /م6ت7 100/5 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
استفهام از جمله فنون مهم کلامی است؛ لذا پژوهش استفهام نزد بلاغیون و ناقدان جایگاه والایی داشته است. بلاغیون صورت‌ها، اهداف و دلالت‌ها و معانی آن را ذکر کرده‌اند. از مشهورترین کسانی که پیرامون وظیفه استفهام در تکامل و اوج گرفتن بیان سخن گفته است، شیخ عبدالقاهر جرجانی در کتابش «دلائل الإعجاز» بوده است[۱].
ویژگی‌ها و شیوه نگارش:
- التزام به رجوع به آراء مفسرین کتاب الهی؛ به‌ویژه کسانی که اهتمام به ذکر معانی بلاغی در آیات قرآن کریم دارند. در انتخاب ایشان این موارد لحاظ شده است:
- جمع بین تخصصات مختلف؛ از جمله مفسرانی که به مباحث بلاغی توجه کرده‌اند، جارالله زمخشری، ابوسعود عمادی، آلوسی و از جمله مفسرانی که توجه به مباحث لغوی و نحوی نموده‌اند، ابوحیان صاحب البحر المحيط و از جمله مفسرانی که به مطالعات فقهی اهتمام داشته‌اند، قرطبی صاحب الجامع لأحكام القرآن و از جمله مفسران مبرز در علم کلام، فخرالدین رازی صاحب التفسير الكبير هستند.
- جمع بین قدما و متأخرین؛ از جمله متأخرین شیخ محمد رشید رضا صاحب تفسیر المنار، سپس شیخ طاهر بن عاشور صاحب تفسیر مشهور «التحرير و التنوير» است. علاوه بر اینها به مفسران دیگری چون ابوالبرکات نسفی، بیضاوی، شهاب خفاجی و... نیز مراجعه شده؛ اگرچه مانند مفسران اول به‌طور منظم به آنها رجوع نشده، اما به هنگام نیاز در هر مسئله‌ای که بنای بر استقصای قول در آن بوده، به این مفسران هم رجوع شده است.
- در هر صورت استفهامی بدین‌ترتیب عمل شده است:
- ذکر آیه‌ای که در آن استفهام ذکر شده است در ابتدای مبحث، با اشاره به نام سوره و شماره آیه. اگر صورت استفهام در دو آیه ذکر شده و ارتباط شدید باهم دارند، هر دو آیه باهم یا در مبحث واحدی ذکر شده است. پس از ذکر آیه یا آیات، در ذیل عنوان «مطالعه و تحلیل» مباحث فرعی، مانند: تمهید برای معنای آیه یا آیات، اشاره به صور استفهام ذکرشده در آیه، ذکر آراء علما و سپس خلاصه آنچه گفته‌شده و سپس ذکر دیدگاه نویسنده اگر دیدگاه خاصی داشته باشد، مطرح شده است[۲].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه کتاب.