التذكرة في أنساب المطهرة
التذكرة في أنساب المطهرة، تألیف احمد بن محمد بن مهنا حسینی عبیدلی از اعلام قرن هفتم هجری، از نسابگان نامدار شیعی در قرن هفتم، هم‌عصر علاّمه حلّی و از مشایخ ابن فوطی است. این کتاب از مصادر مهم در علم انساب است که با تحقیق سید مهدی رجایی (متولد 1336ش) منتشر شده است.
| التذکرة في الأنساب المطهرة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن مهنا، احمد بن محمد (نويسنده) رجایی، مهدی (گردآورنده و مقدمه نویس) |
| عنوان‌های دیگر | الانساب المشجره ** مشجره الانساب |
| ناشر | مکتبة آیة الله العظمی المرعشي النجفي (ره) |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1379ش - 1421ق |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-6121-55-1 |
| موضوع | سادات (خاندان) - نسب نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف2ت4 53/7 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
علم انساب از علوم رایج قرون گذشته و به‌خصوص قرون چهارم، پنجم، ششم و هفتم هجری است؛ بسیاری از مؤلفین این قرون کتابی در انساب، خواه مبسوط یا مختصر یا مشجر نوشته‌اند که حکایت از توجه ایشان به این علم در آن اعصار دارد. از جمله کسانی که اهتمام فراوانی به این علم داشته و مبسوط و مشجر در علم انساب کتاب نوشته، احمد بن محمد بن مهنا عبیدلی است[۱].
محقق کتاب در ابتدای آن، شرح حال نویسنده را با ذکر اسم و نسب و سپس قریب به بیست صفحه از آن را به کلام برخی مورخین و شرح‌حال‌نگاران درباره وی اختصاص داده است. سپس آثارش و تردید در تاریخ ولادت و وفاتش را متذکر شده است[۲].
کتاب «التذكرة في الأنساب المطهرة»، در نسخه‌ها و منابع به نام‌های تذكرة الأنساب، كتاب المشجّر، الأنساب المشجّرة و مشجّر الأنساب هم خوانده شده است. عزالدین اسحاق بن ابراهیم بن اسحاق طباطبایی حسنی حسینی شیرازی نیز تذییلاتی بر این اثر دارد. ابن فوطی و ابن طقطقی، بعضی تراجم را از مشجر ابن مهنّا نقل کرده‌اند، که در این کتاب نیست و معلوم است ابن مهنّا کتاب مشجّر دیگری مشحون از تراجم داشته یا ناسخان شرح‌حال‌ها را از این کتاب فروکاسته‌اند. ابن فوطی در المعجم، ابن طقطقی در الأصيلي و ابن عنبه در العمدة از این کتاب با نام «المشجر» تعبیر کرده‌اند. محقق طهرانی در الذريعة آن را «الأنساب المشجرة» و «مشجر النسب» و «مشجرة الأنساب» نامیده است[۳].
انساب ذکرشده در کتاب با ذکر اعقاب و شجره‌نامه محمد نفس زکیه به شیوه درختی آغاز و با ذکر اعقاب انبیا و اولاد آدم(ع) به پایان آمده است.
پانویس
منابع مقاله