التبیان لرفع غموض النسخ في القرآن
التبيان لرفع غموض النسخ في القرآن، اثر مصطفی زلمی (1924-2016م)، کتابی است در بررسی وقوع نسخ در قرآن کریم.
| التبيان لرفع غموض النسخ في القرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | زلمی، مصطفی ابراهیم (نویسنده) |
| ناشر | أسمار |
| مکان نشر | فرانسه - پاريس |
| سال نشر | 2009م. |
| چاپ | چاپ يکم |
| موضوع | قرآن - ناسخ و منسوخ |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ز8ت2 / 85/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
نویسنده در این کتاب، صرفا به تعریف مفهوم نسخ و شرایط، محدوده و انواع آن، اکتفا ننموده، بلکه همه این مسائل و تحقیقات خود را به‌صورت روشن، واضح و تحسین‌برانگیز، ارائه کرده است؛ به‌گونه‌ای که به‌سختی می‌توان مانند آن را در منابع و مراجع دیگر یافت[۱].
وی در این کتاب، به بررسی آیاتی پرداخته است که به گمان خود، نسخ شده است و در این رابطه، بیش از پنجاه آیه از سوره بقره تا سوره کافرون را مورد بحث و بررسی، قرار داده است[۲].
در این کتاب، وقوع نسخ در قرآن نفی نشده است؛ زیرا نویسنده نسخ را امری ممکن دانسته و خداوند بر جمیع ممکنات، قادر و تواناست، اما معتقد است که به دلیل عدم وجود آیات متناقض و عبث بودن جمع میان ابقا و الغا، آیه منسوخ در مصحف شریف، باقی نمانده است و اعتقاد به نسخ در قرآن، به‌همراه بقای منسوخ در آن، مستلزم امور زیر است:
- خلط میان نسخ به معنای عام (تخصیص عام و تقیید مطلق، بیان مجمل و تدرج و رخصت و الغاء و...) و نسخ به معنای خاص نزد علمای اصول فقه (الغای حکم شرعی سابق با دلیل شرعی لاحق).
- خلط بین آنچه که قرآن است و آنچه که در واقع، قرآن نیست.
- خلط بین تعارض حقیقی و تعارض وهمی.
- خلط میان تعارض و تناقض.
- خلط میان شروط نسخ در قرآن و شروط آن به‌صورت عام.
- خلط بین یقین مطلوب در نسخ قرآن و اکتفا به ظن.
- خلط میان معیارهای موضوعی و معیارهای شخصی.
- خلط میان آیه کونیه (یا اعجازیه) و آیه قرآنیه.
- خلط میان جواز و وقوع[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه‌های کتاب.