البناية في شرح الهداية
البناية في شرح الهداية، اثری از بدرالدین ابومحمد محمود بن احمد عینی (م 855ق)، از عالمان حدیث، فقه، اصول و پیرو مذهب حنفی است. این اثر فقهی با تحقیق و تعلیقاتی از محمد عمر مشهور به ناصرالاسلام رامفوری است.
| البناية في شرح الهداية | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | بدر العینی، محمود بن احمد (نويسنده)
ناصر الاسلام رامفوری، محمد عمر (محقق) مرغینانی، علی بن ابی‌بکر (نويسنده) |
| عنوان‌های دیگر | الهدایه. شرح |
| ناشر | دار الفکر |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1430ق - 2009م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 12 |
| کد کنگره | /ب4 ب4028 172/2 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کتاب حاضر، شرحی بر کتاب «الهداية» علی بن ابی‌بکر راشدانی مرغینانی (م 593ق) است که در حقیقت خود شرحی بر کتابی از نویسنده با عنوان «بداية المبتدي» است[۱]. ازآنجاکه کتاب الهداية از آثار مهم در فقه حنفی است، مورد توجه بسیاری از عالمان و فقیهان حنفی‌مذهب و غیر آنها قرار گرفته و علاوه بر تعلیقات و حواشی، شرح‌های متعددی بر آن نگاشته شده است[۲].
از جمله شرح‌های یادشده، کتاب حاضر است که نویسنده به درخواست شخصی از فضلای غیر عرب به‌منظور یادگیری کتاب هدایه، این اثر را شرح نموده است[۳]. وی در سال 817 آغاز به تدوین این شرح نموده و در سال 850ق، آن را به پایان رسانده است[۴].
کتاب، مشتمل بر متن کتاب هدایه در بالای صفحه، سپس شرح و در ذیل آن تعلیقات محقق است. شارح نخست مقدمه‌ای درباره اثر و سبب نگارش آن و مطالب مرتبط دیگر آورده است[۵]. وی فرازهایی از متن کتاب را که در آغاز صفحات آمده، در میان پرانتز قرار داده و به شرح و بیان معانی آنها پرداخته است[۶]. در مواردی با ذکر واژگان متن به‌صورت مستقل علاوه بر اشاره به تجزیه و ترکیب کلمات، معنای لغوی و اصطلاحی آنها را نیز توضیح داده است[۷]. وی ضمن شرح و توضیح برخی عبارات متن به آرای برخی از فقها پیرامون مسائل مورد بحث اشاره نموده است[۸].
محقق اثر نیز در پاورقی کتاب تعلیقاتی راجع به متن شارح آورده است. وی با برگزیدن بخشی از شرح و قرار دادن آن در میان پرانتز به‌همراه واژه «قوله»، با ذکر واژه «أقول»، توضیحاتی پیرامون فراز منتخب از عبارت شرح داده است[۹]. همچنین در مواردی به اختلاف عبارت متن با نسخه اصلی آن در پاورقی اشاره کرده است[۱۰]. در مواردی نیز که شارح عباراتی را به متن افزوده[۱۱] یا تقدیم و تأخیری را در متن انجام داده، متذکر شده است[۱۲].
پانویس
- ↑ ر.ک: مقدمه، ج1، صفحه ط
- ↑ ر.ک: حاجى خلیفه، مصطفى بن عبد الله، ج2، ص2032-2040؛ آقابزرگ تهرانى، محمدمحسن، ج6، ص231
- ↑ ر.ک: متن کتاب، ج12، ص684
- ↑ ر.ک: همان
- ↑ ر.ک: همان، ج1، ص3-12
- ↑ ر.ک: همان، ج12، ص50، 328 و 521
- ↑ ر.ک: همان، ص68-70
- ↑ ر.ک: همان، ص682، 687 و 691
- ↑ ر.ک: همان، ج1، ص4
- ↑ ر.ک: همان، ج12، ص66
- ↑ ر.ک: همان، ص521
- ↑ ر.ک: همان، ص522
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- حاجى خلیفه، مصطفى بن عبدالله، «كشف الظنون عن أسامي الكتب و الفنون»، بیروت، دارإحياء التراث العربي، بی‌تا، چاپ اول.
- آقابزرگ تهرانى، محمدمحسن، «الذريعة إلى تصانيف الشيعة»، بیروت، دارالأضواء، 1403ق، چاپ سوم.