البخلاء (خطیب بغدادی)

البخلاء اثر ابوبکر احمد بن علی بن ثابت خطیب بغدادی (392- 463ق)، در مذمت بخل و اشاره به روایات و اقوال مذکور پیرامون آن.

البخلاء
البخلاء (خطیب بغدادی)
پدیدآورانخطیب بغدادی، احمد بن علی (نويسنده)
ناشرالجفان و الجابی للطباعة و النشر ** دار ابن حزم
مکان نشر[بی جا] - [بی جا] ** لبنان - بیروت
سال نشر1421ق - 2000م
چاپ1
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
/خ6ب3 250/3 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

بغدادی، بر جمع‌آوری اخبار، هماهنگ‌سازی و تنظیم آنها در ابواب مختلف، تمرکز نموده و روایات و متون را به حال خود رها کرده تا خودشان بیان شوند، بدون اینکه در توضیح، تحلیل و توجیه آنها، دخالتی داشته باشد. این روش در تمامی آثارش است و باید گفت که این روش اهل حدیث است که وی از چارچوب آنها پیروی کرده است.

کتاب، شامل احادیث نبوی و آثاری در تفسیر و توضیح حدیث نبوی(ص) و اخبار ادبی و تاریخی است که همگی با سلسله سند، روایت شده‌اند[۱].

از مهم‌ترین ویژگی کتاب، منابعی است که وی در نگارش خویش، از آنها بهره برده است که به دودسته اصلی، تقسیم می‌شوند:

  1. کسانی که خود کتابی تحت عنوان «البخلاء» داشته و بغدادی باواسطه از آنها نقل کرده است، مانند: ابوسعید اصمعی (123- 216ق)، ابوالحسن مدائنی (135- 224 یا 228ق)، ابوعبیده معمر بن مثنی (110- 209ق) و جاحظ (160- 255ق).
  2. کسانی که از ایشان مطالبی نقل کرده، ولی اشاره‌ای به مصنفات آنها نکرده است، مانند: «الأغانی» ابوالفرج اصفهانی (284- 362ق)، ابوعبدالله مرزبانی (297- 384ق) و...[۲].

باید این نکته را مدنظر داشت که خطیب در درجه نخست، محدث و مورخی بزرگ است، ازاین‌رو کتاب او نیز از این واقعیت که نوشته نویسنده‌ای محدث و مورخ است، منحرف نشده است. وی سعی کرده است برای هر خبری که نقل می‌کند، سلسله سند آن را نیز ذکر کرده و همچنین در آن مطالب، مخصوصا در اوایل مباحث و موضوعات، فنون مربوط به حدیث را رعایت نماید[۳].

مطالب، در شش جزء تنظیم شده است.

در جزء نخست، روایاتی از پیامبر(ص) درباره بخل و تحذیر از آن ذکر گردیده[۴]

در جزء دوم، به اقوالی از متقدمین در مذمت بخل و بخیلان اشاره شده است[۵].

در بخش سوم، به توصیفات فضلا از مواعید بخلا اشاره گردیده[۶].

در جزء پنجم، از بخل در طعام و معروف‌ترین بخیلان سخن به میان آمده[۷]

در آخرین جزء، به فضیلت انفاق به‌عنوان درمانی برای بخل، اشاره شده است[۸].

پانویس

  1. مقدمه، ص32- 33
  2. همان، ص33- 34
  3. همان، ص34- 35
  4. متن کتاب، ص39- 67
  5. همان، ص69- 74
  6. همان، ص140
  7. همان، ص175- 203
  8. همان، ص207-220

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.


وابسته‌ها