الاجتهاد و التقليد (حلی)

الاجتهاد و التقليد، از آثار فقیه ممتاز شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری، آیت‌الله حسین حلی (1309-1394ق)، است که مسئله چگونگی و حکم فقهی رسیدن به نظر شارع را در دو محور اصلی اجتهاد یا تقلید به‌ شکل استدلالی تبیین می‌کند. این کتاب با اهتمام ناشر (مدیریت مدرسه آیت‌الله حسین حلی) زیر نظر مصطفی ابوالطابوق تحقیق و تصحیح شده است.

الاجتهاد و التقليد(حلی، حسین بن علی)
پدیدآوران	حلی، حسین بن علی (نويسنده)
ناشر	دار المؤرخ العربي
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1440ق - 2018م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BP ۱۶۷/ح۸ر۵
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، الاجتهاد و التقليد (ابهام‌زدایی) را ببینید.

هدف و روش

• نویسنده بدون مقدمه روشی وارد مباحث محتوایی و علمی خودش شده و به این ترتیب بسیاری از چگونگی‌های پیدایش و نگارش این اثر پنهان مانده است.
• گزارش مختصری از زندگی، استادان و شاگردان و آثار آیت‌الله حسین حلی قبل از متن اصلی افزوده شده است.
• آیت‌الله حسین حلی عادت داشت که به زبان عربی و فارسی فراوان تدریس می‌کرد و به بحث و مذاکره می‌پرداخت و به‌خصوص به زبان فارسی؛ زیرا علاقه شدیدی به استادش میرزای نائینی داشت و خوش‌بیان بود و با اشراف به مباحث علمی، تاریخ، زبان و ادبیات و... مباحث اصولی و فقهی را به‌خوبی آموزش می‌داد و آرای موافق و مخالف و ادله آنان را بیان و نقد می‌کرد و دیدگاه خودش را آشکارا نمی‌گفت تا مجتهدپروری کند و شاگردان وادار به اندیشیدن شوند....
• به نظر می‌رسد که این کتاب، محصول دروس آیت‌الله حسین حلی است که گاه مطالبی به آن افزوده و گاهی مباحثی را کاسته و زمانی به مسائل اصول فقه ارجاع داده است.

ساختار و محتوا

• فصل‌بندی روشنی در این اثر مشاهده نمی‌شود. برخی از مباحث مهمّ آن عبارت است از: مسئولیت مجتهد در استنباط احکام، محدّثان و مجتهدان همه می‌گویند: اجتهاد واجب است، حجت بودن حکم مجتهد، بررسی تقسیم اجتهاد به دو قسم مطلق و متجزّی، تغییر نظر مجتهد، سیره عقلایی مراجعه کسی که نمی‌داند به آنکه می‌داند و اشتراط عدالت در مجتهد.

نمونه مباحث

• آیت‌الله حسین حلی از شیخ مفید نقل می‌کند که توبه هر گناهکاری تا زمانی که مأیوس از زندگی نشده باشد، مقبول است و این مسئله در قرآن کریم، از جمله در آیه «وَ لَيسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يعْمَلُونَ السَّيئَاتِ...» (نساء: 18) و آیه برزخ (مؤمنون: 99-100)، آمده است و من در بین دانشوران، هیچ مخالفی در این زمینه نمی‌شناسم.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.