ازدواج، موانع و راهحلها
ازدواج، موانع و راهحلها، اثر ابراهیم امینی (1304-1399ش) بازنویسی خطبههای نماز جمعه قم است که به بررسی اهمیت ازدواج از دیدگاه اسلام، ملاکهای انتخاب همسر شایسته، و ارائه راهحلهایی عملی برای موانع رایج اجتماعی و اقتصادی جوانان، مانند مهریه سنگین، بیکاری، مسکن و تجملگرایی میپردازد.
| ازدواج، موانع و راه حلها | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | امینی، ابراهیم (نويسنده) |
| ناشر | مؤسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبليغات اسلامی حوزه علميه قم) |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1390ش |
| چاپ | 2 |
| شابک | 978-964-09-0812-9 |
| موضوع | زناشویی (اسلام) |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 4الف 8الف 230/17 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب در یک جلد و پنج بخش اصلی تنظیم شده است که شامل مباحثی از اهداف ازدواج در اسلام تا مسئولیتهای متولیان امر (والدین، نیکوکاران، دولت و جوانان) در این حوزه میشود.
سبک نگارش
سبک نگارش کتاب دارای ویژگیهای زیر است:
- محتوای خطابی و تربیتی: بخشهای کتاب برگرفته از متن خطبههای نماز جمعه است و ماهیت موعظهای و ارشادی دارد [۱].
- استناد به منابع دینی: برای تبیین موضوعات، بهصورت گسترده از آیات قرآن کریم و احادیث معصومین علیهمالسلام استفاده شده است [۲].
- زبان ساده و روان: مطالب با زبانی قابلفهم و بدون پیچیدگی علمی بیان شده تا پیام به عموم مردم، بهویژه جوانان، انتقال یابد.
گزارش محتوا
بخش اول: ازدواج از دیدگاه اسلام؛ اهداف و منافع:
نویسنده در این بخش با اشاره به سستی بنیاد خانواده در غرب و افزایش آمار طلاق و تجرد قطعی، بر اهمیت تشکیل خانواده از دیدگاه اسلام تأکید میکند. از جمله منافع ازدواج که در این بخش ذکر شده، دستیابی به مودت و آرامش است که بهعنوان یکی از آیات بزرگ الهی معرفی میشود[۳]
همچنین، اسلام ترک ازدواج را در صورت وجود شرایط، نهی کرده و آن را نکوهش میکند. در این راستا، برای حفظ بنیاد خانواده و سلامت جامعه، عمل زشت زنا و انحرافاتی مانند استمنا (خودارضایی) بهشدت تحریم شده و آثار شوم آن بر روح و جسم جوانان بیان میشود [۴]
بخش دوم: ضرورت دقت در انتخاب همسر و صفات همسر خوب:
این بخش بر اهمیت دقت در انتخاب همسر تأکید میکند؛ زیرا انتخاب نادرست میتواند منجر به ناهمواریهای فراوان و در نهایت به طلاق یا کجرویهای همیشگی ختم شود.
مهمترین ملاکهای انتخاب همسر شامل دینداری (به عنوان اصلیترین ملاک)، توافق اخلاقی در امور دینی، عقیدتی و نحوه زندگی و شرافت و اصالت خانوادگی است. همچنین به جوانان هشدار میدهد که صرف توجه به زیبایی ظاهری کافی نیست. [۵]. همچنین در این بخش به پرهیز جدی از ازدواج با شرابخوار و معتاد اشاره شده، چرا که مصرف مسکرات از گناهان کبیره بوده و عواقب روانی و اجتماعی جدی به همراه دارد. مسئله شغل همسر نیز یکی از معیارهایی است که باید به آن توجه شود، و تأکید میشود که اشتغال بانوان نباید به منافع خانوادگی لطمه وارد کند [۶]
بخش سوم: راههای شناخت همسر (مشورت):
نویسنده تأکید میکند که بهترین و سنجیدهترین راه برای شناخت همسر آینده، مشورت با افراد دانا، خیرخواه و امین است. مشاور باید دلسوز، حقگو، راستگو، و خیرخواه باشد و از نادانی، بیاطلاعی، بخل و حسد بهدور باشد. در کنار مشورت، به مسئله استخاره پرداخته شده و سه نوع آن (مطلق، مشورتی و قلبی) توضیح داده میشود، اما تأکید میشود که در امر ازدواج یا هر کار دیگری، ابتدا باید جوانب قضیه را سنجید و با مشورت، اطلاعات لازم را پالایش و زیرورو کرد، اگر به نتیجه رسیدیم، استخاره با قرآن یا تسبیح لازم نیست. همان خیر خواستن از خدا و توکل دائمی بر او کافی است [۷]
راه دیگری که برای شناخت همسر توصیه شده، گفتوگوی دختر و پسر است که باید با اجازه و اطلاع پدر و مادر و در جلسات متعدد انجام گیرد تا زوجین به شناخت کافی از انتظارات، اخلاقیات و نحوه زندگی یکدیگر برسند [۸].
بخش چهارم: مناسبترین سنین ازدواج و علل تأخیر و راهحلها:
نویسنده مناسبترین سن ازدواج از نظر اسلام را پس از بلوغ شرعی و در زمان آمادگی روانی و جسمی میداند. یکی از مهمترین علل تأخیر در ازدواج، مسئله مهریه سنگین است؛ درحالیکه سنت پیامبر(ص) و اهلبیت(ع) بر اعتدال و سادگی در مهریه بوده و تأکید میشود که مهر، دین است و پرداخت آن بر ذمه مرد است [۹].
علل دیگر تأخیر عبارتاند از: جهیزیه سنگین که اغلب ناشی از تجملگرایی و چشموهمچشمی است؛ بیکاری علت دیگری است که برای مبارزه با آن راهحلهایی مانند: توسعه کشاورزی برای جلوگیری از مهاجرت روستاییان و توسعه صنایع کوچک، پیشنهاد شده است. همچنین مشکل مسکن و تجملگرایی و اسراف و تبذیر در مراسم عقد و عروسی، از موانع دیگر ازدواج ذکر شده است. در این بخش بهقصد ادامه تحصیلات دانشگاهی بهعنوان مانعی برای تأخیر در ازدواج اشاره شده و راهکارهایی برای خروج از این مشکل ارائه شده است[۱۰].
بخش پنجم: مسئولان ازدواج (والدین، نیکوکاران، دولت و خود جوانان):
ازدواج پیوندی مقدس است که موفقیت در آن به همکاری سه گروه (والدین، نیکوکاران و دولت) وابسته است. وظایف والدین شامل: توجه به مراحل رشد فرزندان (کودکی، نوجوانی و جوانی)، آموزش تکالیف دینی پیش از بلوغ، و مراقبت از رفتارهای فرزندان در دوران بلوغ، از جمله پرهیزدادن آنها از اختلاف سلیقه و تماشای فیلمهای مبتذل است [۱۱].
والدین همچنین وظیفه دارند فرزندان خود را در امر انتخاب همسر مناسب یاری رسانند و در تأمین هزینهها کمک کنند. وظیفه نیکوکاران این است که با وقف اموال برای ازدواج جوانان و تأسیس مراکز همسریابی، به حل مشکلات کمک کنند [۱۲].
وظیفه دولت این است که در عرصههایی چون مسکن، اشتغال، و تسهیلات ازدواج نقشی فعال ایفا کند، زیرا حل این مشکلات تنها از عهده جوانان خارج است. وظیفه خود جوانان نیز تلاش برای انتخاب شغل مناسب پس از فارغالتحصیلی و استفاده از تجربیات بزرگترها در امر ازدواج است [۱۳].
پانویس
منابع مقاله
متن کتاب.