ادله‌ای بر حرکت جوهری

ادله‌ای بر حرکت جوهری، از آثار فلسفی ادیب، عارف و فیلسوف معاصر، حسن حسن‌زاده آملی (1307-1400ش)، شامل 21 برهان عقلی برای اثبات حرکت در جوهر طبیعی بر اساس مبانی حکمت متعالیه صدرایی است.

ادله‌ای بر حرکت جوهری
ادله‌ای بر حرکت جوهری
پدیدآورانحسن زاده آملی، حسن (نويسنده)
ناشرال‍ف‌. لام‌. م‍ی‍م‌
مکان نشرایران - قم
سال نشر1380ش
چاپ1
شابک964-93307-0-4
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
/ح5الف4 1350 BBR
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

این برهان‌ها به ترتیب عبارت است از:

1.علیت جوهر و معلولیت اعراض 2."ما بالعرض ینتهی الی ما بالذات." 3.تابعیت اعراض در وجود و همه آثار و احکام نسبت به جوهر 4.انقلاب ماهیت اعراض به جوهر 5.حرکت تکاملی طبایع 6.سنخیت بین علت و معلول 7.وضع و محاذات 8.تشخّص شیء به وجود 9.وصول به غایت 10. ربط متغیّر به ثابت 11. ربط حادث به قدیم 12.سکون جوهر طبیعی موجب انسداد باب عطاء الهی 13. خروج شیء از قوه به فعلیت به نحوه حرکت تدریجی جوهری 14.جسمانیة‌الحدوث بودن نفس 15.وحدت نفس ناطقه انسانی 16.استحاله علوم در حرکت نفوس منطبعه 17.اتحاد عرضی با عرض 18.اتحاد عرض با موضوع 19.اثبات حقیقت زمان به طریق الهی 20.مبدأ قریب حرکت، طبیعت جوهر جسمانی و 21.تجدّد أمثال[۱].

نویسنده با بیان اینکه این ادله را در اثنای تدریس و پژوهش و جستجو یافته و بعد در این اثر جمع کرده، تأثیرپذیری خودش را از حکیم صدرالمتألهین شیرازی در نگارش کتاب حاضر با صراحت تأیید کرده[۲]. و افزوده است: مسأله بسیار مهمّ و گرانقدر حرکت جوهری بر مبنای متینِ سدید و اساس رصینِ جدید حکمت متعالیه، در حقیقت تحوّلی شگفت در فلسفه الهی به وجود آورده است[۳].

نویسنده دلیل ششم (سنخیت علت و معلول) از ادله مذکور را همان برهان اول از رساله استادش سید ابوالحسن رفیعی قزوینی شمرده و افزوده که علامه طباطبایی در نهایة الحکمة آن را روشن‌ترین برهان برای اثبات حرکت جوهری دانسته است[۴].

مخاطبان این اثر متخصصان فلسفه اسلامی هستند و زبان نگارش آن نیز فنی و اصطلاحی و به سبک رایج در حوزه‌های علمیه، ترکیبی از فارسی و عربی است. نویسنده نگارش این کتاب را در قم تاریخ 7 بهمن 1375ش. به پایان رسانده است[۵].

پانویس

  1. مقدمه نویسنده، ص11- 13
  2. این ادله بر حرکت در جوهر طبیعی در حقیقت دسته‌گلی است که هر شاخه آن را از باغ و بوستان آثار قلمی جناب صدرالمتألهین صاحب اسفار (رضوان‌الله‌علیه) گردآورده‌ایم. همان، ص11
  3. همان، ص11
  4. متن کتاب، ص42
  5. متن کتاب، ص127

منابع مقاله

مقدمه نویسنده و متن کتاب.

وابسته‌ها