ابن مطرف، محمد بن احمد
محمد بن احمد (387-454ق)، مشهور به ابن مُطَرِّف کنانی، مُقری (آموزگار قرائت قرآن)، واژه‌شناس و مفسر قرن پنجم هجری قمری، است که تفسیر طبری را خلاصه کرد.
| ابن مطرف، محمد بن احمد | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | ابوعبدالله محمد بن احمد بن مطرف کنانی طُرَفی بکری |
| نام پدر | احمد |
| ولادت | 387ق |
| محل تولد | اندلس |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | |
| برخی آثار | |
ولادت
- «ابوعبدالله محمد بن احمد بن مطرف کنانی طُرَفی بکری»، در سال 387ق، در اندلس، دیده به جهان گشود و در همان جا رشد کرد[۱].
اشتغالات
- ابن مطرف کنانی امام جماعت مسجد طُرفه در قرطبه (اندلس) بود و ابوالولید یوسف اندی گفته است که به او «طرفی» می‌گفتند، چون همواره نماز جماعت را در مسجد طرفه اقامه می‌کرد و بنا بر گفته ابن بشکوال، وی آگاهی کافی به قرائت‌‌ها داشت و حدّ و حدودش را به‌خوبی می‌شناخت و مردم از او بسیاری از مسائل قرائت را آموختند.
استادان
- ابن مطرف کنانی از برخی از اندیشوران از جمله: «یونس بن عبدالله»، «ابومحمد بن شقاق» و «ابومحمد مکی بن ابی‌طالب» قرائت و علم آموخت و بعضی از دانشمندان نیز او را ستوده‌اند.
صفات
- او دین‌دار و صاحب فضیلت و اهل شب‌زنده‌داری و عبادت و در روایت‌گویی مورد وثوق بود. ابن بشکوال گفته است: ابوالقاسم بن صواب و دیگران، همه آنچه را او (محمد بن احمد) روایت کرده، برای ما نقل کرده‌اند و وی را با صفات معرفت و بزرگی همراه با کثرت مزاح و شوخی و خوش‌باطنی ستوده‌اند[۲].
- همچنین وی در زمینه واژه‌شناسی آگاهی داشت[۳].
وفات
- ابن حیان گفته است که ابن مطرف کنانی در چهارشنبه 14 شب قبل از پایان ماه صفر سال 454ق، در 66 سالگی وفات کرد و در صحن مسجدی در باب عامر دفن شد.
آثار
- القُرطَين لإبن مطرف الكنا‌ني: در این کتاب، ابن مطرف کنانی بین دو کتاب مهمّ به نام مشكل القرآن و غريب القرآن (هر دو نوشته ابن قتیبه) جمع کرده است[۴]. «طرفی» کوشیده است که این دو کتاب را تهذیب کند و نظم بهتری به آن بدهد؛ به‌ویژه در مورد مشكل القرآن که ابن قتیبه آن را آشفته نوشته است.
- قصص الأنبياء.
- اختصار تفسير الطبري.
پانویس
منابع مقاله
- الزركلي، خيرالدين، «الأعلام»، دارالعلم للملايين، 2002م.
- نويهض، عادل، «معجم المفسرين من صدر الإسلام و حتى العصر الحاضر»، مؤسسة نويهض الثقافية للتأليف و الترجمة و النشر، بيروت، الطبعة الثالثة، 1409ق.
- «تاريخ الإسلام و وفيات المشاهير و الأعلام»، الذهبي، شمس‌الدين، تحقيق عمر عبدالسلام تدمري دارالكتاب العربي، بيروت، 1409ق