ابن حاج‌، محمد بن‌ عبدالله‌

ابن حاج‌، ابوالحسن‌، محمد بن‌ عبدالله‌ تُجیبى‌ (574 -641ق‌/ 1178-1243م‌)، نحوی‌ و ادیب‌ مغربى‌.

ابن حاج‌، محمد بن‌ عبدالله‌
NUR00000.jpg
نام کاملابن حاج‌، ابوالحسن‌، محمد بن‌ عبدالله‌ تُجیبى
نام پدرعبدالله‌
ولادت574ق
محل تولدمغرب
رحلت641ق‌
منصبقضاوت
اطلاعات علمی
اساتیدابن‌ بقى‌، ابن‌ حوط الله‌
مشایخابن‌ مضاء
شاگردانابوبكر بن‌ حبیش‌، ابوعلى‌ بن‌ الناظر
برخی آثارنزهةالألباب‌ الجامعة لفنون‌ الآداب‌، المقاصد الكافیة في‌ علم‌ لسان‌العرب‌

او از مردم‌ قرطبه‌ بود و نزد گروهى‌ كه‌ مشهورترین‌ آنان‌ ابن‌ بقى‌ و ابن‌ حوط الله‌ (ه م‌م‌)اند، دانش‌ آموخت. و كسانى‌ از جمله‌ ابن‌ مضاء (ه م‌) به‌ او اجازه نقل‌ حدیث‌ دادند و از میان‌ شاگردان‌ او ابوبكر بن‌ حبیش‌ و ابوعلى‌ بن‌ الناظر قابل‌ ذكرند. او دانشمندی‌ مبرز، خوش‌ خط با ظاهری‌ آراسته‌ بود. مدتى‌ عهده‌دار شغل‌ قضا در غرناطه‌ و جزیرةالخضراء شد و در همین‌ مقام‌ به‌ درستكاری‌ و عدالت‌ شهرت‌ یافت‌. سیوطى‌ دانش‌ و فروتنى‌ او را نیز ستوده‌ است‌. ابن‌ حاج‌ به‌ دعوت‌ خلیفه‌ رشید موحدی‌ كه‌ از 630 تا 640ق‌ بر مراكش‌ فرمان‌ مى‌راند به‌ آن‌جا سفر كرد و تعلیم‌ و تربیت‌ فرزند او را به‌ عهده‌ گرفت‌ و سرانجام‌ در مراكش‌ درگذشت.

آثار

دو اثر به‌ ابن‌ حاج‌ منسوب‌ است‌:

1. نزهةالألباب‌ الجامعة لفنون‌ الآداب‌ یا نزهةالألباب‌ في‌ محاسن‌الآداب كه‌ اختصاری‌ است‌ از كتاب‌ العزیز المحلّى‌ تألیف‌ عزیزالدین‌ ابن‌ كمیلى‌ منصوری‌؛

2. المقاصد الكافیة في‌ علم‌ لسان‌العرب‌. مراكشى‌، درباره تألیفى‌ از او در نحو، سخن‌ گفته‌ كه‌ به‌ شیوه المفصل‌ زمخشری‌ نوشته‌ شده‌، چنان‌كه‌ گویى‌ مختصر آن‌ است‌، اما ظاهراً این‌ تألیف‌ همان‌ المقاصد الكافیة بوده‌ است‌. [۱]

پانویس

  1. سیدی، محمد، ج3، ص291

منابع مقاله

سیدی، محمد، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.

وابسته‌ها