ابن حاج‌، محمد بن‌ احمد

ابن حاج‌، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ احمد بن‌ خلف‌ بن‌ ابراهیم‌ تُجیبى‌ (صفر 457-26 صفر 529/ ژانویه 1066- 16 دسامبر 1134)، قاضى‌، محدث‌ و فقیه‌ مالكى‌.

ابن حاج‌، محمد بن‌ احمد
NUR00000.jpg
نام کاملابن حاج‌، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ احمد بن‌ خلف‌ بن‌ ابراهیم‌ تُجیبى‌
نام پدراحمد بن‌ خلف‌
ولادتصفر 457ق
محل زندگیقرطبة
رحلتصفر 529ق
مدفنمقبره ام‌سلمه‌
مذهبمالکی
منصبقضاوت
اطلاعات علمی
اساتیداحمد بن‌ رزق،‌ ابومروان‌ عبدالملك‌ ابن‌ سراج‌
مشایخابوعلى‌ غسانى‌، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ فرج‌، خلف‌ بن‌ مدیر خطیب‌
شاگردانابن‌ بشكوال‌، ابن‌ خیر اشبیلى
برخی آثارنوازل‌الأحكام‌، الإیجاز و البیان‌، الكافي‌ في‌ بیان‌العلم‌

مناصب

وی‌ در عهد یوسف‌ بن‌ تاشفین‌ و پسرش‌ در قرطبه عهده‌دار منصب‌ قضا بود و این‌ مقام‌ بین‌ او و رقیبانش‌ دست‌ به‌ دست‌ مى‌شد.

اساتید

ابن‌ حاج‌ از احمد بن‌ رزق،‌ فقه‌ آموخت‌ و نزد ابومروان‌ عبدالملك‌ ابن‌ سراج‌ ادبیات‌ را فرا گرفت‌.

مشایخ

وی از ابوعلى‌ غسانى‌، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ فرج‌، خلف‌ بن‌ مدیر خطیب‌ و دیگر محدثان‌ زمان‌ استماع‌ حدیث‌ كرد. وی‌ در حین‌ عبور از مرسیه به‌ قصد جهاد، ابوعلى‌ صدفى‌ را ملاقات‌ و از او نیز استماع‌ كرد.

شاگردان

عده‌ای‌ از دانشمندان‌ آن‌ زمان‌ از جمله‌ ابن‌ بشكوال‌، پسرش‌ ابوالقاسم‌ محمد بن‌ ابن‌ حاج‌، ابن‌ خیر اشبیلى و قاضى‌ ابوالفضل‌ عیاض‌ نزد او دانش‌ آموخته‌اند.

وفات

ابن‌ حاج‌ سرانجام‌ روز جمعه‌ 26 صفر 529، به‌ هنگام‌ نماز در مسجد قرطبه‌ كشته‌ شد و جنازه‌اش‌ در مقبره ام‌سلمه‌ به‌ خاك‌ سپرده‌ شد.

آثار

از تألیفات‌ وی‌ نام‌ چند اثر در مآخذ آمده‌ است‌ بدین‌ قرار:

  1. نوازل‌الأحكام‌، كه‌ مهم‌ترین‌ اثر اوست‌ و نسخه‌ای‌ خطى‌ از گزیده آن‌ با عنوان‌ مختصرالنوازل‌ در كتابخانه ابن‌یوسف‌ در مراكش‌ نگاهداری‌ مى‌شود؛
  2. الإیجاز و البیان‌، در شرح‌ خطبه صحیح‌ مسلم‌ و كتاب‌ اول‌ آن‌ (كتاب‌ الإیمان‌)؛
  3. الكافي‌ في‌ بیان‌العلم‌؛
  4. الفهرسة.[۱]

پانویس

  1. قره‌بگلو، سعیدالله، ج3، ص292-293

منابع مقاله

قره‌بگلو، سعیدالله، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.

وابسته‌ها