ابن جمهور، محمد بن‌ جمهور

ابن جُمْهور، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ جمهور عمّى‌ عربى‌ بصری‌ (د 210ق‌/825م‌)، محدث‌ و ادیب‌ شیعى‌.

ابن جمهور، محمد بن‌ جمهور
NUR00000.jpg
نام کاملابن جُمْهور، ابوعبدالله‌ محمد بن‌ جمهور عمّى‌ عربى‌ بصری‌
نام‌های دیگرمحمد بن‌ حسین‌ بن‌ جمهور عمى‌، محمد بن‌ حسن‌ بن‌ جمهور عمى‌ بصری‌
نام پدرجمهور
رحلت210ق‌
طول عمر110
مذهبشیعه
اطلاعات علمی
مشایخابى‌ معمر، ابراهیم‌ الاوسى‌، یونس‌ بن‌ عبدالرحمان‌
شاگردانمعلى‌ بن‌ محمد، على‌ بن‌ محمد، حسین‌ بن‌ محمد اشعری‌
برخی آثارأدب‌ العلم، الرسالة المذهبة (الذهبیة) كه‌ به‌ نام‌ طب‌الرضا هم‌ نامیده‌ مى‌شود، صاحب‌الزمان‌

مورخان‌، كنیه‌ و نام‌ پدر و جدپدری‌ وی‌ را با اختلاف‌ آورده‌اند. ابن‌ ندیم، وی‌ را محمد بن‌ حسین‌ بن‌ جمهور عمى‌ و نجاشى، محمد بن‌ جمهور عمى‌ خوانده‌ است‌. طوسى‌ از او با نام‌ محمد بن‌ جمهور عمى‌ عربى‌ بصری‌ و نیز با عنوان‌ محمد بن‌ حسن‌ بن‌ جمهور عمى‌ بصری‌ یاد كرده‌ است‌. همچنین‌ طوسى تصریح‌ دارد كه‌ این‌ نام‌ها متعلق‌ به‌ یك‌ شخص‌ است‌ و او را از طایفه بنى‌عم‌ّ تمیم‌ دانسته‌ است‌. وی‌ 110 سال‌ زیست‌، اما تاریخ‌ تولد او دانسته‌ نیست. مسلم‌ است‌ كه‌ او از یاران‌ خاص‌ حضرت‌ رضا(ع‌) بوده‌ و از آن‌ حضرت‌ روایت‌ كرده‌ است‌.

مشایخ

ابن‌ جمهور از ابى‌ معمر، ابراهیم‌ الاوسى‌، یونس‌ بن‌ عبدالرحمان‌، فضالة بن‌ ایوب‌، احمد بن‌ حمزه‌، ادریس‌ بن‌ یوسف‌، اسماعیل‌ بن‌ سهل‌، شاذان‌ بن‌ خلیل‌، صفوان‌ بن‌ یحیى‌، عبدالرحمان‌ بن‌ ابى‌نجران‌ و دیگران‌ روایت‌ كرده‌ است‌.

شاگردان

معلى‌ بن‌ محمد، على‌ بن‌ محمد، حسین‌ بن‌ محمد اشعری‌، احمد بن‌ حسین‌ بن‌ سعید، احمد بن‌ محمد كوفى‌، ابویحیى‌ اهوازی‌، یعقوب‌ بن‌ یزید، عمركى‌ بن‌ على‌ و دیگران‌ از او حدیث‌ نقل‌ كرده‌اند.

موقعیت در میان اهل‌حدیث

ابن‌ جمهور را غالى‌ و در حدیث،‌ ضعیف‌ و سست‌ایمان‌ دانسته‌اند. همچنین‌ طوسى‌ او را در زمره كسانى‌ برشمرده‌ كه‌ از معصوم‌، حدیث‌ نقل‌ نكرده‌ است‌. ابن‌ قولویه‌ در كامل‌ الزیارات با واسطه دو راوی‌ (حسین‌ بن‌ محمد بن‌ عامر و معلى‌ بن‌ محمد) از او حدیث‌ نقل‌ كرده‌ است‌. یاقوت‌ از او ابیاتى‌ یاد كرده‌ كه‌ حكایت‌ از شركت‌ وی‌ در مجالس‌ بزم‌ و طرب‌ دارد. ابن‌ داوود حلى‌ از ابن‌ جمهور شعری‌ دیده‌ كه‌ وی‌ در آن،‌ حرام‌ خدا را حلال‌ شمرده‌ است‌.

آثار

آثار او را چنین‌ ذكر كرده‌اند:

  1. أدب‌ العلم؛
  2. الرسالة المذهبة (الذهبیة) كه‌ به‌ نام‌ طب‌الرضا هم‌ نامیده‌ مى‌شود؛
  3. صاحب‌الزمان‌؛
  4. الملاحم‌ (الملاحم‌ الكبیر)؛
  5. وقت‌ خروج‌ القائم؛‌
  6. الواحدة في‌ الأخبار و المناقب‌ و المثالب‌.[۱]

پانویس

  1. منصوری‌، منصور، ج3، ص250-251

منابع مقاله

منصوری‌، منصور، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.

وابسته‌ها