إکمال غررالحکم
إکمال غررالحکم، تکمله‌ای بر کتاب «غررالحکم و دررالکلم» عالم شیعی عبدالواحد تمیمی آمدی (متوفی 460ق)، به همت مهدی انصاری قمی است.
| إکمال غررالحکم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | انصاری قمی، مهدی (گردآورنده)
آمدی، عبدالواحد بن محمد (نویسنده) علي بن ابي‌طالب(ع)، امام اول (نویسنده) |
| عنوان‌های دیگر | غرر الحکم و درر الکلم. تکمله |
| ناشر | دليل ما |
| مکان نشر | ایران - قم |
| سال نشر | 1384ش |
| چاپ | 2 |
| شابک | 964-397-007-8 |
| موضوع | علي بن ابي‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 39/095 /الف8 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
انصاری، 15751 حدیث در تکمیل «غررالحکم» گردآوری نموده است. وی از مصادر مختلف شیعه و سنی استفاده نموده که از آن جمله‌اند:
- «أسد الغابة فی معرفة الصحابة»، ابن اثیر (متوفی 630ق)؛
- «الإصابة فی معرفة الصحابة»، ابن حجر هیثمی (متوفی 852ق)؛
- «بحارالأنوار»، محمدتقی مجلسی (متوفی 1111ق)؛
- «تاریخ بغداد»، خطیب بغدادی (متوفی 463ق)؛
- «تذکرةالحفاظ»، ذهبی (متوفی 848ق)؛
- «السنن»، ابن ماجه (متوفی 273ق)؛
- «السنن الکبری»، بیهقی شافعی (متوفی 458ق)؛
- «المسند»، احمد بن حنبل شیبانی (متوفی 241ق).
در ابتدای اثر، مقدمه‌ای به قلم مهدی انصاری در چند صفحه، مشتمل بر دلائل نگارش اثر ذکر شده، پس از آن مقدمه صاحب غرر ارائه شده است. متن غررالحکم با احادیث «الدین یعصم» و «الدنیا تسلم» و تکمله با احادیث «الدین یجل» و «الدنیا تذل» آغاز شده است که از هماهنگی بین اصل و تکمله حکایت دارد. در بخش همزه «غررالحکم» 2242 حدیث.[۱]، اما در همان بخش «تکمله» 2951 حدیث.[۲]ذکر شده و در مجموع نیز تکمله، حدود پنج هزار حدیث بیش از غررالحکم (با 10760 حدیث) روایت کرده است.
انصاری قمی در مقدمه‌اش تصریح کرده که به شیوه غررالحکم احادیث را ارائه کرده است.[۳]؛ البته قابل ذکر است که در غررالحکم علاوه بر دسته‌بندی بر اساس حروف الفبا، فصل بندی نیز وجود دارد و روایات در 91 فصل دسته‌بندی شده‌اند و فصل‌هایی از کتاب بر مبنای واژه آغازین حدیث است؛ مثلاً فصل ششم (واژه ألا)، فصل هفتم (واژه إنّ)، فصل چهل وششم (واژه طوبی)، فصل هشتادویک (واژه نعم). اما در تکمله ملاک دسته‌بندی تنها حروف الفباست و الفاظ ألا.[۴]، إنّ.[۵]، طوبی.[۶]، نعم.[۷]در ضمن دیگر واژه‌ها ذکر شده‌اند و فصل جداگانه‌ای به آنها اختصاص نیافته است.
در انتهای کتاب، نمایه واژه‌ها ارائه شده که محققین را در پژوهش یاری می‌دهد؛ اما فهرست مطالب فراموش شده است.