إعجاز القرآن في العلوم الجغرافية
إعجاز القرآن في العلوم الجغرافية تألیف دكتر محمد مختار عرفات پيرامون اعجاز علمى قرآن نوشته شده است مؤلف در این کتاب یکى از بخش‌هاى اعجاز علمى قرآن يعنى علوم جغرافيا را مورد تجزيه و تحليل قرار داده است.
| إعجاز القرآن فی العلوم الجغرافیة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عرفات، محمد مختار (نویسنده) |
| ناشر | دار إقرأ |
| مکان نشر | دمشق - سوریه |
| سال نشر | 1424 ق یا 2003 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | قرآن - اعجاز
قرآن - برگزیده‌ها قرآن - نامهای جغرافیایی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 87/8 /ع4الف6 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
وى مطالب کتاب را در سه باب بيان نموده است باب اول پيرامون جغرافياى طبيعت[۱]، باب دوم؛ جغرافياى حيات[۲] و باب سوم جغرافياى تاريخ[۳].
گزارش محتوا
باب اول شامل 3 قسم مى‌باشد.در قسم اول، جغرافياى افلاك (ستارگان، سيارگان-ديگر كرات آسمانى) مورد بحث قرار گرفته [۴]وى در این قسمت آياتى از قرآن كه بيان كنندۀ اعجاز علمى در موضوع فوق باشد را توضيح مى‌دهد ضمن آنكه ديدگاه دانشمندانى همچون كپلر و نيوتن را نيز در این باره بررسى نموده است.
در قسم دوم موضوع جوّ و توده‌هاى هواى دور زمین (اتمسفر) را بحث مى‌كند[۵].
در قسم سوم پيرامون آبها و درياهاى موجود و نقش آنها در حيات و زندگى سخن گفته، و با استفاده از آياتى از قرآن آن را اثبات مى‌كند.كه برخى از مسائل علمى كه امروزه در این باره به اثبات رسيده قرآن در هزار و چهار صد سال قبل به آن اشاره نموده است[۶].
باب دوم مربوط است به جغرافياى حيات[۷] كه شامل دو قسم مى‌باشد.
قسم اول دربارۀ حيات در جوّ و كرۀ زمین سخن گفته[۸]، در ابتدا اصل مسالۀ حيات در آنها را بررسى كرده، آنگاه به چگونگى خلقت و مراحل رشد انسان (جنين انسان)پرداخته، توضيح مى‌دهد كه آيات اول سورۀ مؤمنون (12-14) و نيز آيات ديگر، بيان كنندۀ اعجاز علمى آيات قرآن مى‌باشند.
در قسم دوم پيرامون حيات اعجاب‌انگیز برخى از موجودات همچون:زنبور عسل[۹]، مورچه[۱۰]، عنكبوت[۱۱]، مگس[۱۲]، مهاجرت پرندگان و ماهی‌ها[۱۳] سخن گفته، ویژگى هر كدام از آنها را با استفاده از آيات بيان مى‌كند
باب سوم پيرامون جغرافياى تاريخى است[۱۴] كه در آن موضوعاتى همچون «ادنى الارض» که در آيۀ اول سورۀ روم به آن اشاره شده توضيح داده است[۱۵]-در این قسمت نيز به فتح مكه كه در سورۀ قصص آيه 85 به آن اشاره شده، سخن گفته[۱۶]، اعجاز علمى در بخش جغرافياى تاريخى را بيان مى‌نمايد.
قابل ذكر مى‌باشد كه گرچه مطالب کتاب به صورت خلاصه نوشته شده است ولى مباحث آن عمیق و قابل توجه مى‌باشد به گونه‌ایى كه خود مى‌تواند منبع اصلى برای تحقيق قرار گرفته پيرامون آنها مباحث گسترده‌ترى صورت پذيرد.
ویژگى‌ها
- کتاب یک موضوع خاص(اعجاز علمى در موضوع جغرافيا) را مورد بررسى قرار داده است
- ديدگاه‌هاى مختلف و صاحب نظران در این موضوع را مورد نقد و بررسى قرار داده، در برخى موارد خود نيز اظهار نظر مى‌نمايند.
- اكثر آيات مربوط به اعجاز علمى در قسمت مربوطه را مورد بحث و بررسى قرار داده است
- مطالب کتاب، دسته‌بندى شده، و به طور مرتب و منظم بيان شده و داراى سير منطقى مى‌باشد
- از منابع متعدد و فراوانى استفاده كرده است
- در پایان کتاب، خلاصۀ مطالب را در 3 صفحه بيان كرده است
- برخى از كلمات و اصطلاحات معادل لفظ انگليسى آنها نيز ذكر شده است
اشكالات
- لازم است برخى از اصطلاحات در متن، در پاورقى تعريف شود و اطلاعات مورد نياز به آن بيان گردد
- برخى از مباحث به صورت اجمال بيان شده كه نيازمند به توضيح بيشترى مى‌باشد.
نسخه شناسى
کتاب یک جلد، متن آن عربى و داراى 183 صفحه مى‌باشد كه مشخصات آن به قرار زير است.
- جلد:شومیز
- نوع كاغذ:اعلاء
- نوبت چاپ:اول
- تاريخ انتشار:سال 1424 هجرى قمرى
- ناشر:انتشارات دار اقراء للطباعة و النشر و التوزيع-سوريه-دمشق
- تيراژ:یک هزار نسخه
- داراى مقدمه‌ايى از مؤلف
- داراى فهرست:
الف:مصادر بحث(منابع و مآخذ)
ب:موضوعات کتاب.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب