إصلاح كتاب إبن الصلاح
إصلاح كتاب ابن الصلاح، اثر علاءالدین مغلطای (689-762ق)، محدث، حافظ، مورخ و نسابه حنفی، پیرامون کتاب «مقدمة ابن الصّلاح في علوم الحديث» نوشته تقى‌الدین ابوعمرو عثمان بن عبدالرحمان بن عثمان بن موسى بن ابى‌نصر نصرى شَهرزورى (577-643ق)، محدث، مفسر و فقیه شافعى، است که کار تحقیق آن را، ابو‌عبدالله محی‌الدین بن جمال بکاری انجام داده است.
| إصلاح كتاب إبن الصلاح | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مغلطای بن قلیچ (نويسنده)
بکاری، محیی الدین (محقق) ابن صلاح، عثمان بن عبد الرحمن (نويسنده) |
| ناشر | اختر شمال |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1428ق - 2007م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-977-6241-45-9 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /الف2 م7028 107/6 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
مقدمه ابن صلاح از مهم‌ترین تألیفات در علم حدیث است.
زرکشی از مغلطای نقل می‌کند که بعضی از شاگردانش از اهل مغرب، از کتابی به نام «إصلاح كتاب ابن الصلاح» نوشته شیخ شمس‌الدین بن لبان یاد می‌کرده‌اند، ولی وی زمانی طولانی دنبال آن گشته، اما نیافته و پس از آن، شروع می‌کند به نگارش این کتاب و همان نام را بر آن می‌گذارد[۱].
این اثر، نکته‌گیری و اعتراض مغلطای بر مقدمة ابن الصّلاح في علوم الحديث است و این، البته چیزی از اهمیت «مقدمه» کم نمی‌کند، بلکه برعکس، حاکی از اهمیت و ارزش مقدمه است؛ چه، کتاب ابن صلاح شهرتش همه‌جا پیچیده و در بین دانش‌پژوهان و اساتید دست‌به‌دست می‌شده تا جایی که یکی از مهم‌ترین کتاب‌های درسی شده و قطعا کتابی با این ویژگی‌ها مورد اعتراض و بحث واقع می‌شود و مشایخ، به تبیین مشکلات آن هنگام تدریس و توضیح عبارات نامفهوم آن برای طلاب، می‌پردازند، بلکه گاه با مصنف، اختلاف نظر پیدا می‌کنند. اینها اموری است که دقیقا برای علامه مغلطای پیش آمده و باعث شده کتاب حاضر را بنویسد.
مغلطای در 204 مورد، به مطالب کتاب، اعتراض کرده است[۲].
بعضی از اعتراضات مغلطای بر ابن صلاح از آنجا ناشی می‌شود که وی مطالب ایشان را به‌عنوان «حد و تعریف» فرض کرده و از آن، توقع جامعیت و مانعیت دارد؛ درحالی‌که در واقع، چنین نیست[۳].
بعضی از کارهایی که علاءالدین مغلطای در اصلاح «مقدمه» کرده و نیز بعضی از ویژگی‌های آن عبارت است از:
- تبیین و شرح؛
- تکمیل فایده‌ای که ابن صلاح، بعضی از آن را نقل کرده است؛
- نکته‌گیری بر غیر ابن صلاح؛
- بیان مطالبی اضافه بر آنچه نویسنده آورده است؛
- ردیات وی مختصر است، مگر اینکه مقام اقتضای بسط و تطویل داشته باشد؛
- عدم تعصب او بر مذهب حنفی؛
- گاهی براقوال فقهی و اصولی که ابن صلاح آنها را عرضا ذکر می‌کند، حاشیه می‌زند؛
- ذکر فواید لغوی[۴].
محقق، 172 عنوان کتاب را که مغلطای برای تألیف این اثر در اختیار داشته، ثبت کرده است[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه تحقیق.