إرشاد المتبصرین إلی فروع الدین

إرشاد المتبصرین إلی فروع الدین، از آثار فقیه، اصولی و رجالی بزرگ شیعه در قرن چهاردهم هجری قمری، عبدالله مامقانى (1290-1351ق)، است که یک دوره فقه اهل‌بیت(ع) را بر اساس تبصرة المتعلمين از معروفترين آثار علامه حلّى (م 726 ق) بیان می‌کند.

إرشاد المتبصرین
إرشاد المتبصرین إلی فروع الدین
پدیدآورانمامقانی، عبدالله (نويسنده)
ناشرمطبعة المرتضوية
مکان نشرعراق - نجف اشرف
سال نشر13سده
چاپ1
زبانعربی
تعداد جلد1
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

هدف و روش

  • کاتب نسخه خطی محمود بن مهدی تبریزی نجفی مقدمه‌ای بر این اثر نوشته و تأکید کرده است: جمعی از مؤمنان از آیت‌الله عبدالله مامقانى، خواستند که بر تبصره علامه حاشیه بنویسد تا مردم با فتاوای ایشان نیز آشنا شوند و بعد از پذیرش این مطلب و نوشته شدن مقداری از آن، گروهی دیگر گفتند: یافتن فتاوا از حاشیه، مشکل است و از او درخواست کردند که رساله‌ای همانند تبصره بنگارد و فتاوای خودش را در آن بیاورد. نویسنده این درخواست را پذیرفت و البته کوشید به نظم و ترتیب کتاب تبصرة المتعلمين و نیز عباراتش وفادار بماند ولیکن تعابیر مشکل را به روان و رسا تبدیل کرد تا علاقمندان براحتی مقصود را دریابند. [۱]
  • آیت‌الله عبدالله مامقانى، هدف از نگارش کتاب حاضر را پاسخگویی به درخواست برخی از برادران ایمانی دانسته و اظهار امیدواری کرده که در روز قیامت برای او سودمند واقع شود. [۲]

ساختار و محتوا

  • این اثر فقهی، با کتاب «طهارت» آغاز می‌شود [۳] و با «دیات» پایان می‌پذیرد. [۴] برخی از محورهای مورد بحث عبارت است از: نماز، زکات، روزه، اعتکاف، حجّ و عمره، جهاد، متاجر و آداب تجارت، اجاره و ودیعه، مزارعه و مساقات، جعاله، سبق و رمایه، مضاربه، ودیعه، عاریه، لقطه، غصب و احیای موات، رهن، حجر، حواله، کفالت، صلح و شرکت، اقرار، وکالت، هبه، وقف، صدقه.

نسخه خطی بدون تصحیح

  • کتاب حاضر، تصویری از نسخه خطی است که البته خطش خواناست ولی متأسفانه اغلاط بسیاری دارد و تصحیح علمی نشده است.

نمونه مباحث

  • اذان و اقامه: این دو مستحبّ مؤکّد است در همه نمازهای پنجگانه چه فرادا چه جماعت چه برای زن چه مرد... [۵]
  • آداب تجارت: مستحبّ است کسی که می‌خواهد به تجارت بپردازد، فقه بیاموزد تا معامله صحیح را از فاسد و حلال را از حرام تشخیص بدهد و از «ربا» در امان بماند و... [۶]

پانویس

  1. مقدمه، ص1.
  2. مقدمه نویسنده، ص2.
  3. متن کتاب، ص2.
  4. همان، ص128.
  5. متن کتاب، ص14.
  6. همان، ص54.

منابع مقاله

  • مقدمه و متن کتاب.


وابسته‌ها