أعلام النبوة (رازی)
أعلام النبوّة، کتابى است حاوى پاسخ‌هاى ابوحاتم رازى به نظريات محمد بن زكرياى رازى و سراسر حجت‌هایى است در تأييد اصول و معتقدات دينى. این کتاب بى‌شك یکى از آثار پر ارزش دينى، كلامى و فلسفى در جهان اسلام است و بى‌ترديد از مهم‌ترين كتبى است كه در دفاع از دين و به ویژه اسلام نوشته شده است.
| أعلام النبوة (رازی) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | نصر، سید حسین (مقدمه‌نویس)
صاوی، صلاح (تصحیح، تحقیق و مقدمه) ابوحاتم رازی، احمد بن حمدان (نویسنده) اعوانی، غلامرضا (تصحیح، تحقیق و مقدمه) |
| ناشر | مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1381 ش |
| چاپ | 2 |
| شابک | 964-94459-0-0 |
| موضوع | ابوحاتم رازی، احمد بن حمدان، - ق322
اسماعیلیه - عقاید رازی، محمد بن زکریا، ۲۵۱ - ۳۱۳ق. فلسفه اسلامی - مناظرهها |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 215 /الف2الف6 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب داراى هفت باب كه ذيل هر باب فصولى است و هشت فهرست مى‌باشد.
گزارش محتوا
اين کتاب بر مبناى مناظراتى كه میان ابوحاتم احمد بن حمدان بن احمد ورسنانى رازى (متوفاى 322ق) از یکسو، و ابوبكر محمد بن زكرياى رازى از سوى ديگر صورت گرفته، نوشته شده است.
اعلام النبوة ابوحاتم رازى از نمونه‌هاى بارز تفكر مسلمانان در اواخر سده چهارم و اوائل سده پنجم هجرى است كه در آن دو فيلسوف از دو نحلۀ فكرى بسيار متفاوت، بلكه متضاد، با دو جهان بينى كاملا مختلف با هم روبرو مى‌شوند، دربارۀ مسائل و مباحث مختلف ما بعد الطبيعى، دينى، فلسفى و غيره گفتگو مى‌كنند، ادله یکديگر را نقض مى‌كنند، برای اثبات مدعاى خود و ابطال دعاوى طرف ديگر ادله و براهین عقلى مى‌آورند و آنگاه خوانندۀ منصف را به قضاوت و داورى فرا مى‌خوانند.
این کتاب اولین کتابى است كه در ادب اسماعيلى بر ضد فيلسوفى كه منكر ضرورت وحى و نبوت، نوشته شده است و در آن همۀ اشكالاتى كه معمولا بر دين و انبياء ايراد مى‌كنند، طرح و به آنها پاسخ داده شده است.
ابوحاتم در این کتاب به ردّ ديدگاه ابن زكريا در انكار ضرورت وحى و نبوت و ارسال رسل و قول وى به قدماى خمسه؛ يعنى خداوند، نفس، هيولى، زمان و مكان پرداخته و برخى ايرادات محمد بن زكريا در مورد اديان را نقل و به انتقاد از آنها پرداخته و یک یک دعاوى وى را باطل مى‌كند.
در فصلى از کتاب احاديث موضوع (يا مصنوع) از یک سو و احاديث صحيح از سوى ديگر مورد بحث و تحليل قرار مى‌گیرد و از برخى واضعان حديث نام برده مى‌شود. در فصل‌هاى بعدى، ابوحاتم، برای آن كه مقام والاى پيغمبران را نشان دهد و كمالات ايشان را به نحو محسوس‌تر و ملموس‌ترى بنماياند، به ذكر مناقب و فضائل حضرت ختمى مرتبت(ص) مى‌پردازد، همچنين پاره‌اى از معجزات و كرامات آن حضرت را يادآور مى‌شود. رمز و تمثيل و اهمیت آن در فهم اسرار ملكوتى از ديگر موضوعاتى است كه در این کتاب بدان پرداخته شده است. آشكار ساختن تناقضات فلاسفه، اثبات حقانيت و اصالت همۀ اديان آسمانى، اعجاز قرآن، معرفى پيغمبران به عنوان اصل و منشأ علوم بشرى و غيره موضوعاتى است كه در این کتاب بدان‌ها پرداخته شده است.
ابوحاتم در اثبات نظريات خود از دو نوع دليل عقلى و نقلى استفاده مى‌كند. دلايل عقلى او بسيار بديهى و روشن است و موجب تصديق خواننده مى‌گردد و دلائل نقلى او مأخوذ از كتب آسمانى، احاديث و قول فلاسفه و بزرگان است.