أسماء رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وسلم و معانیها
أسماء رسول‌الله(ص) و معانيها، از آثار مدرّس، محدث، ادیب، نحوی کوفی، شاعر، فقیه شافعی مالکی و واژه‌شناس ممتاز قرن چهارم هجری قمری، ابوالحسین احمد بن فارس بن زکریا بن حبیب قزوینی رازی زهراوی، مشهور به ابن فارس (۳۲۹-۳۹۵ق)، است که برخی از نام‌های پیامبر اکرم(ص) را ذکر می‌کند و معانی هریک را شرح می‌دهد. نویسنده در این اثر به جنبه قرآنی و ادبی این موضوعات و به‌ویژه به واژه‌شناسی توجه دارد. پژوهشگر معاصر ماجد ذهبی، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و مقدمه و تعلیقاتی سودمند بر آن افزوده و شخصیت و آثار نگارنده و به‌خصوص ویژگی‌ها و روش اثر حاضر را معرفی کرده است.
| أسماء رسول الله صلی الله علیه و سلم و معانیها | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن فارس، احمد بن فارس (نويسنده) ذهبی، ماجد (محقق) |
| ناشر | مرکز دراسات فلسفه الدین و علم الکلام الجدید |
| مکان نشر | کویت |
| سال نشر | 1409ق - 1989م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | محمد (ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - نامها - محمد (ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - فضایل |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 5الف2الف 24/9 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- ابن فارس، با تأکید بر آنکه بعد از یاد خدا، سزاوارترین ذکر، یادکرد محمد(ص) است و همچنین لازم‌ترین اسامی که باید معنایش را بدانیم، بعد از اسماء الله، اسامی پیامبر اکرم(ص) است، می‌افزاید: زیرا هریک از این اسامی، معنایی دارد و در هر معنایی فایده‌ای نهفته است و من اسامی رسول‌الله(ص) را جستجو کردم و هرچه در قرآن یا روایات آمده و یا گفته شده که در کتب پیشین بوده، همه را جمع کردم و معنایش را بر اساس قیاس زبان عربی توضیح دادم و قصدم تبرّک به ذکر نام مبارک فرستاده خدا(ص) و رسیدن به ثواب است و امیدوارم خوانندگان نیز به همین فایده برسند[۱].
- ماجد ذهبی، اثر حاضر را مرواریدی درخشان دانسته و بعد از معرفی مختصری از شخصیت و آثار ابن فارس، افزوده: نسخه خطی این کتاب آخرش ناقص است و به نظر می‌رسد مطالبش خلاصه‌ای از اثری دیگر از همین نویسنده است[۲].
ساختار و محتوا
- این اثر مختصر به بررسی و توضیح 20 اسم از اسامی و القاب رسول اکرم(ص) به‌ترتیب ذیل پرداخته است:
- محمد؛
- احمد؛
- ماحی؛
- حاشر؛
- عاقب؛
- مقفّی؛
- شاهد؛
- مُبشّر؛
- نذیر؛
- داعی إلی الله؛
- سراج منیر؛
- رحمت (رحمة للعالمين)؛
- نبی الملحمه؛
- ضحوک؛
- قَتّال؛
- متوکّل؛
- قُثَم؛
- فاتح؛
- امین؛
- خاتم.
نمونه مباحث
- اولین و مشهورترین اسم رسول خدا(ص)، «مُحَمَّد» برگرفته از «حمد» است؛ یعنی کسی که صفات ستودنی در او به حدّ کمال رسیده است[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.