أربع رسائل في الفقه و أصوله
أربع رسائل في الفقه و أصوله، نوشته حسین حلی (1270-1353ش)، فقیه، اصولی و از شاگردان میرزا محمدحسین نائینی و آقا ضیاءالدین عراقی است. این اثر در شمار «سلسله مخطوطات حلّیه» است که رساله‌های چهارگانه آن در مباحث «وضع»، «تقیه»، «قاعده مَن ملك شيئاً ملك الإقرار به» و «لقطه» با تحقیق «مصطفی حاج یوسف ابوطابوق» عرضه شده است.
| أربع رسائل في الفقه و أصوله | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حلی، حسین (نويسنده)
ابوطابوق، مصطفی حاج یوسف (محقق) العتبة العباسیة المقدسة. قسم شؤون المعارف الإسلامیة و الإنسانیة. مرکز تراث الحلة (سایر) |
| عنوان‌های دیگر | رسالة في التقیة ** رسالة في اللقطة ** رسالة في الوضع ** قاعدة من ملك شیئا ملك الإقرار به |
| سال نشر | 1441ق - 2019م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اصول فقه شیعه - قرن 14 - فقه جعفری - قرن 14 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 4الف8ح 159/8 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
موضوعات این چهار مبحث، در باب‌های جداگانه‌ای از دو دانش «اصول» و «فقه» می‌گنجند که در میان آن‌ها، از «رساله وضع» در اصول فقه و هم در علم لغت عرب بحث می‌شود. ازاین‌رو، محقق در باب وضع، از منابع متنوع‌تری برای تحقیق آن بهره جسته است.
حلی در آغاز هر رساله، واژه‌های عنوان را بررسی لغوی می‌کند. سپس، بحث روایی در موضوع انجام داده و به‌همراه کاوشی در آرای بزرگان، دیدگاه خود را ارائه می‌دهد. مثلاً او در باب تقیه، متن دقیق و درعین‌حال، روان و زیبایی را نوشته است که نشان‌دهنده دانش والای او در فقه است[۱]. او در این باب، واژه تقیه را لغت‌شناسی کرده، اقسام آن را در اقوال، احکام و افعال و قابلیت اتصافش به حرمت و یا کراهت بیان نموده، سپس در کلام «شیخ انصاری» و عالمان دیگر مناقشه کرده و بحث «اعلان روز عید و خواندن نماز آن» را که نمونه رایجی در باب تقیه است، برگزیده و کشمکش‌های علمی عالمان را طرح کرده و خلاصه‌ای از دیدگاه خود را آورده است. در پایان نیز، درجه‌های توسع در تقیه را بیان نموده است.
بر کتاب حاضر، پیشگفتاری از «حیدر سید موسی وتوت حسینی» نگاشته شده که در آن به زندگی فردی و علمی حلی و سخن برخی از فقیهان و دانشمندان معاصر درباره او می‌پردازد[۲].
محقق (ابوطابوق) بر هر رساله‌ای، مقدمه جداگانه‌ای نیز آورده است. او متن را متناسب با ضابطه‌های فن تحقیق و اصول آن تنظیم کرده است[۳]. وی همچنین به وضع و نام‌گذاری برخی عنوان‌ها برای مطالب کتاب و اصلاح برخی از عنوان‌های دیگر پرداخته است. همچنین برای روانی متن، آن را تقطیع نموده، فقره‌هایش را شماره‌بندی کرده، واژه‌ها را اعراب‌گذاری نموده و تعلیقه‌های مهمی را به متن افزوده است[۴].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.