منتظری، حسینعلی
| نام | منتظری، حسینعلی |
|---|---|
| نام های دیگر | منتظری، حسینعلی بن علی
آیت‌الله منتظری |
| نام پدر | |
| متولد | 1301 هـ.ش یا 1922 م |
| محل تولد | اصفهان |
| رحلت | 1388 هـ.ش یا 1431 هـ.ق یا 2009 م |
| اساتید | |
| برخی آثار | البدر الزاهر في صلاة الجمعة و المسافر / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مبانی فقهی حکومت اسلامی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده فراز و فرود نفس: درس‌هایی از اخلاق (شرحی بر جامع السعادات) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده |
| کد مولف | AUTHORCODE261AUTHORCODE |
ولادت
آیت‌الله شیخ حسینعلى منتظرى، در اول مهر سال 1301ش (برابر با اول صفر 1341ق) در شهر نجف‌آباد - 24 کیلومترى غرب اصفهان - در خانواده‌اى زحمتکش به دنیا آمد.
پدر وى مرحوم حاج على، کشاورز ساده‌اى بود که در کنار کار روزانه‌اش با کتاب و کتابخانه دمساز و معلم اخلاق و مدرس قرآن بود. مادر ایشان نیز بانویى متقى و پرهیزگار بود که در تربیت و رشد دینى او سعى وافر داشت.
کسب علم و دانش
از هفت سالگى آموختن را با ادبیات فارسى و سپس صرف و نحو عربى آغاز کرد و در سن 12 سالگى با ورود به حوزه علمیه اصفهان مسیر خویش را به‌سوى پیشرفت علمى انتخاب کرد. او در طول هفت سال در اصفهان بسیارى از کتاب‌هاى فقهى، ادبى و فلسفى را به‌تنهایى یا نزد اساتید بزرگى چون حاج آقا رحیم ارباب و حاج شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادى خواند و به تدریس آنها مشغول گردید.
در نوزده سالگى اصفهان را به قصد ادامه تحصیل در قم ترک نمود. سال 1320ش، با ورود به قم، شروع تحولات چشمگیر در زندگى علمى ایشان بود. در بدو ورود به قم با عالم اندیشمند علامه مرتضى مطهرى(ره) آشنا گردید و این دو در کنار یکدیگر براى خودسازى و اصلاح جامعه، جهادى بزرگ را آغاز نمودند و فعالیت‌هاى علمى خود را روزبه‌روز گسترش دادند.
اساتید
اساتیدى که در دوران تحصیل از آنها بهره‌مند شده است عبارتند از:
اساتید سطح
- مرحوم آیت‌الله حاج شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادى در اصفهان: «شرح لمعه» و مقدارى از «رسائل» و «مکاسب»؛
- مرحوم آیت‌الله سید مهدى حجازى در اصفهان: قسمتى از «رسائل»؛
- مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عبدالرزاق قائینى در قم: قسمت‌هایى از «مکاسب»؛
- مرحوم آیت‌الله حاج آقا رضا بهاءالدینى در قم: قسمتى از «رسائل»؛
- مرحوم آیت‌الله سید محمد محقق داماد در قم: «کفایه» و قسمتى از «مکاسب».
اساتید فلسفه، منطق، هیئت، نهج‌البلاغة و اخلاق
- امام خمینى(ره): «[[الحكمة المتعالية في الأسفار العقلية الأربعة
|اسفار]]»، از مبحث نفس تا آخر معاد جسمانى و نیز درس اخلاق؛
- مرحوم آیت‌الله علامه طباطبائى: مباحث پیش‌نویس درس‌هاى «اصول فلسفه و روش رئالیسم»؛
- مرحوم حجت‌الاسلام‌والمسلمین شیخ جواد فریدنى: قسمتى از «منظومه حکمت»؛
- مرحوم آیت‌الله میرزا على‌آقا شیرازى در اصفهان: «نهج‌البلاغة»؛
- مرحوم آیت‌الله مجدالعلماء در اصفهان: «هیئت» فارسى و «تشريح الأفلاك» شیخ بهایى در علم هیئت قدیم؛
- مرحوم آیت‌الله سید احمد خوانسارى در قم: کتاب «شوارق».
اساتید خارج فقه و اصول
- مرحوم آیت‌الله العظمى بروجردى: قسمت اعظم «فقه و اصول»؛
- امام خمینى(ره): خارج «اصول»، از اول جلد دوم «کفایه» تا آخر آن به مدت هفت سال که بسیارى از آنها تقریر شده ولى تاکنون به طبع نرسیده است؛
- مرحوم آیت‌الله العظمى سید صدرالدین صدر: خارج «اصول» و «فقه»؛
- مرحوم آیت‌الله العظمى حاج سید محمد حجت: خارج اصول؛
- مرحوم آیت‌الله العظمى حاج شیخ عباسعلى شاهرودى: خارج اصول.
تدریس
آیت‌الله منتظرى از جوانى تا آخر عمر مشغول تدریس بودند؛ ابتدا دروس مقدماتى را تدریس می‌فرمودند و بعدها به تدریس مستمر سطح مشغول شدند؛ سپس به تدریس خارج اشتغال یافتند که در اعلامیه‌هاى سال 1344ش، از ایشان به‌عنوان استاد مسلم خارج فقه یاد شده است.
البته ناگفته نماند ایشان به تدریس «شرح منظومه» نیز مشهور بوده‌اند و مى‌شود گفت که اکثر شخصیت‌هاى موفق و مطرح که شاگردان دروس خارج حضرت امام خمینى(ره) و آیت‌الله محقق داماد بوده‌اند، در بعضى ازدروس سطح و «شرح منظومه» شاگرد ایشان بوده‌اند.
تألیفات
از ایشان آثار ذیل در فقه، اصول، کلام و حدیث به‌جاى مانده است:
کتاب‌هاى فارسى
- درس‌هایى از نهج‌البلاغة؛
- شرح خطبه حضرت فاطمه زهرا(س)؛
- از آغاز تا انجام؛
- اسلام دین فطرت؛
- موعود ادیان؛
- مبانى فقهى حکومت اسلامى؛
- رساله توضیح المسائل؛
- رساله استفتائات؛
- رساله حقوق؛
- احکام پزشکى؛
- احکام و مناسک حج؛
- احکام عمره مفرده؛
- معارف و احکام نوجوان؛
- معارف و احکام بانوان؛
- استفتائات مسائل ضمان؛
- جلوه‌هاى ماندگار (پند، حکمت، سرگذشت)؛
- حکومت دینى و حقوق انسان؛
- مجازات‌هاى اسلامى و حقوق بشر؛
- مبانى نظرى نبوت.
کتاب هاى عربى
- دراسات في ولاية الفقيه و فقه الدولة الإسلامية؛
- کتاب الزكاة؛
- دراسات في المكاسب المحرمة؛
- نهاية الأصول (تقریرات درس آیت‌الله العظمى بروجردى)؛
- نظام الحكم في الإسلام؛
- البدر الزاهر في صلاة الجمعة و المسافر (تقریرات درس آیت‌الله بروجردى)؛
- كتاب الصوم؛
- كتاب الحدود؛
- كتاب الخمس؛
- التعليقة على العروة الوثقى؛
- الأحكام الشرعية على مذهب أهل‌البيت(ع)؛
- مناسك الحج والعمرة؛
- مجمع الفوائد؛
- من المبدأ إلى المعاد (في حوار بين طالبين)؛
- الأفق أو الآفاق(في مسئلة الهلال)؛
- منية الطالب (في حكم اللحية و الشارب)؛
- رسالة مفتوحة (ردا على دعايات شنيعة على الشيعة و تراثهم)؛
- موعود الأديان؛
- الإسلام دين الفطرة؛
- محاضرات في الأصول (تقریرات درس امام خمینى(ره)).
ارتحال
آیت‌الله منتظرى سرانجام در 87 سالگى در سحرگاه 29 آذر 1388 (سوم محرم 1431) در شهر مقدّس قم به ملکوت اعلى پیوست و در جوار حرم کریمه اهل‌بیت حضرت معصومه(س)، کنار فرزند شهیدش محمّد منتظرى آرمید.
منابع مقاله
ر.ک: ایزدی، مصطفی، «گذری بر زندگی فقیه عالیقدر آیت‌الله منتظری»، نشر سروش، تهران، 1361.
وابسته‌ها
البدر الزاهر في صلاة الجمعة و المسافر / نوع اثر: کتاب / نقش: مقرر
استفتاءات مسایل ضمان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
رساله استفتاءات / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کتاب الخمس (منتظری) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
الأفق أو الآفاق في مسألة الهلال / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله الاسلامیه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مبانی فقهی حکومت اسلامی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کتاب الصوم (منتظری) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
دراسات في المکاسب المحرمة / نوع اثر: کتاب / نقش: شارح
الاحكام الشرعیه علی مذهب اهل البیت علیهم السلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
احکام و مناسک حج / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
احکام پزشکی (منتظری) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
نظام الحکم فی الاسلام / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
معارف و احکام بانوان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
معارف و احکام نوجوانان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
التعلیقة علی العروة الوثقی (منتظری) / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
حکومت دینی و حقوق انسان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
پاسخ به پرسش هایی پیرامون مجازات های اسلامی و حقوق بشر / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کتاب الحدود / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کتاب الزکاة (منتظری) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
نهاية الأصول / نوع اثر: کتاب / نقش: مقرر
مجمع الفوائد / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
موعود الأدیان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
موعود ادیان / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کتاب الصلاة / نوع اثر: کتاب / نقش: مقرر
محاضرات في الأصول (امام خمینی، روح الله) / نوع اثر: کتاب / نقش: مقرر
درسهايي از نهج البلاغه / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
درسهائی از نهج البلاغه (35-1) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
مناسک الحج و العمرة علی مذهب أهل البیت علیهم السلام و أعمال المدینة المنورة و زیاراتها / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
رساله توضیح المسائل (اردو) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
التعلیقة علی العروة الوثقی / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
فراز و فرود نفس: درس هایی از اخلاق (شرحی بر جامع السعادات) / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کتاب الخمس / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
کتاب الإجارة و الغصب و الوصیة / نوع اثر: کتاب / نقش: مقرر
[[احکام و مناسک حج مطابق با فتاوی فقیه عالیقدر حضرت آیة الله العظمی منتظری دامت برکاته و بعضی آداب مکه معظمه و مدینه منوره و زیارات و ادعیه ماثوره]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده