فرهنگ اصطلاحات فلسفه، کلام و منطق

فرهنگ اصطلاحات فلسفه، کلام و منطق
نام کتاب فرهنگ اصطلاحات فلسفه، کلام و منطق
نام های دیگر کتاب انگلیسی - فارسی، فارسی - انگلیسی
پدیدآورندگان قاسمی، جواد (نويسنده)
زبان فارسی

انگلیسی

کد کنگره ‏B‎‏ ‎‏41‎‏ ‎‏/‎‏ق‎‏2‎‏ف‎‏4‎‏
موضوع زبان انگلیسی - واژه نامه‎ها - فارسی

فارسی - واژه نامه‎ها - انگلیسی

فلسفه ‏-‏ واژه نامه‏ها ‏-‏ فارسی

منطق ‏-‏ واژه نامه‏ها ‏-‏ انگلیسی

منطق - واژه نامه‏ها - فارسی

کلام ‏-‏ واژه نامه‏ها ‏-‏ انگلیسی

کلام - واژه نامه‏ها - فارسی

ناشر آستان قدس رضوی، بنياد پژوهشهای اسلامى
مکان نشر مشهد مقدس - ایران
سال نشر 1385 هـ.ش
کد اتوماسیون AUTOMATIONCODE13827AUTOMATIONCODE


معرفى اجمالى

فرهنگ اصطلاحات فلسفه، كلام و منطق، از آثار آقاى جواد قاسمى (متولد 1338ش)، فرهنگ‌نامه‌اى دوزبانه (فارسى و انگليسى) و دوسويه (فارسى به انگليسى و انگليسى به فارسى) است كه در آن، نويسنده واژه‌ها و اصطلاحات علوم عقلى (منطق، كلام و فلسفه) در حوزه فرهنگ و تمدن اسلامى را همراه با معادل‌هاى انگليسى آن به ترتيب الفباى فارسى و انگليسى بدون هيچ توضيحى آورده است.

ساختار

كتاب حاضر از مقدمه نويسنده و متن فرهنگ‌نامه تشكيل شده است.

نويسنده از شيوه الفبايى براى سامان دادن به كتابش استفاده كرده و هدفش معادل‌يابى اصطلاحات علوم عقلى در دو زبان فارسى و انگليسى بوده و بنابراين، هيچ شرحى براى معانى واژه‌ها و اصطلاحات نياورده است.

نويسنده از منابع مهمّ و متعددى (33 منبع: 19 منبع انگليسى و 14 منبع فارسى) براى توليد اثر حاضر بهره برده است.

گزارش محتوا

درباره محتواى اين اثر چند نكته گفتنى است:

  1. نويسنده در مقدمه‌اش - كه زمان و مكان و مشخصات نگارش آن را معين نكرده - بر چند نكته تأكيد كرده است:
    يك- واژه‌يابى درست و دقيق، به‌ويژه براى اصطلاحات تخصصى در حوزه علوم نظرى و عقلى كارى دشوار و گاه ناممكن است؛ زيرا همه واژه‌هايى كه فيلسوف، متكلم يا منطق‌دانى در زبانى به كار مى‌گيرد يا مى‌آفريند هميشه ترجمه‌پذير نيستند و همه مفاهيمى را كه فيلسوف يا انديشه‌ورى در ذهن مى‌پروراند هميشه نمى‌توان به زبانى ديگر منتقل كرد...
    دو- اما نمى‌توان با استدلال به اين نكته، باب ترجمه را بست و از هر كوششى در اين راه دست كشيد... ازاين‌رو براى مفاهيم تازه‌اى كه در زبان مبدأ، الفاظ خاصى دارند بايد با حفظ قواعد دستورى و آوايى زبان مقصد، الفاظ جديدى وضع كرد...
    سه- اصطلاحاتى كه در كتاب‌هاى كلامى و فلسفى اسلامى به كار رفته‌اند و واژه‌هايى كه در فلسفه اشراق، حكمت متعاليه و عرفان نظرى ابن عربى به كار رفته‌اند نيز وقتى به زبان انگليسى بازمى‌گردند عيناً همان مفاهيمى را كه خواننده فارسى‌زبان و آشنا با فلسفه در اسلام درك مى‌كند، به ذهن متبادر نمى‌سازند؛ چراكه سلسه مفاهيمى به‌هم‌پيوسته را به‌همراه دارند كه در نتيجه احاطه بر فرهنگ و آشنايى كلى با تاريخچه آن حاصل مى‌شود؛ از اين جمله‌اند اصطلاحاتى چون اعيان ثابته و... [۱]. همچنين نويسنده تأكيد كرده است كه گردآورى اصطلاحات انگليسى به فارسى عمدتا به سه شيوه صورت گرفته است: 1. گزينش از فرهنگ‌هاى تخصصى موجود پس از كسب اطمينان از درستى معانى آنها از طريق مراجعه به فرهنگ‌هاى انگليسى يك‌زبانه. 2. گزينش اصطلاحات از بعضى واژه‌نامه‌هاى معتبر كتاب‌هاى فلسفى، منطقى و كلامى. در اين مرحله بيشتر از كتاب‌هايى استفاده شده كه مترجمان اهل فن از انگليسى به فارسى بازگردانيده‌اند و در انتهاى كتاب واژه‌نامه‌اى تهيه كرده‌اند. البته همه واژه‌ها عينا اقتباس نشده، بلكه در درستى يا نادرستى آنها نيز تأمل و تحقيق صورت گرفته و با فرهنگ‌هاى انگليسى مقايسه شده است. 3. اصطلاحات انگليسى دايرةالمعارف اسلام چاپ بريل كه معمولاً معادل فارسى يا عربى را در برابر واژه انگليسى قرار مى‌دهد و اصطلاحاتى كه از رهگذر ترجمه، ويرايش و يا مطالعه كتاب‌هاى مربوطه به دست آمده‌اند. اين دسته از واژه‌ها معمولا در هيچ‌يك از فرهنگ‌هاى موجود نيامده‌اند. اين فرهنگ عمدتا اصطلاحات فلسفى، كلامى و منطقى مربوط به حوزه اسلام را گرد آورده است. واژه‌هاى به‌كاررفته در عرفان اسلامى، منطق جديد، كلام مسيحى و فلسفه غرب در مرحله بعد قرار مى‌گيرند... [۲].
  2. نويسنده، فرهنگ الفبايى اصطلاحات را در بخش اول (فارسى - انگليسى) با «آپايرون»، «آتش جهنم»، «آثار رجالى» و «آثار علوى» و... شروع كرده [۳] و با واژگان و اصطلاحات ديگرى چون «تائب» و «تابع» [۴] و... ادامه داده و با «يهوه‌پرستى» [۵] پايان داده است.
    همچنين نويسنده فرهنگ الفبايى اصطلاحات را در بخش دوم (انگليسى - فارسى) با ABASER شروع كرده [۶] و با واژگان و اصطلاحات ديگرى چون RABBI و [۷] و... ادامه داده و با WRONGFUL و [۸] پايان داده است.

وضعيت كتاب

اين كتاب فقط داراى فهرست اجمالى مطالب [۹] است و هيچ فهرست ديگرى ندارد. البته فهرست منابع كتاب حاضر در پايان بخش دوم (انگليسى - فارسى) ذكر شده است [۱۰]. همچنين در اين اثر هيچ پاورقى يا پى‌نوشتى ذكر نشده است.

پانويس

  1. مقدمه كتاب، ص7-8
  2. همان، ص9
  3. متن كتاب، ص13
  4. همان، ص40
  5. همان، ص171
  6. متن كتاب، ص7
  7. همان، ص126
  8. همان، ص160
  9. مقدمه كتاب، ص5
  10. متن كتاب، ص162-164

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.


پیوندها