نسيم بهشت: شرح صحیفه سجادیه
نسیم بهشت: شرح صحیفه سجادیه، اثر آیتالله محمدتقی شریعتمداری، شرح فرازهایی از دعاهای صحیفه سجادیه است که به بررسی و توضیح مفاهیم عالی دینی، فقهی، و اخلاقی نهفته در این ادعیه میپردازد.
| نسيم بهشت: شرح صحیفه سجادیه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شریعتمداری، محمد تقی (نويسنده) علی بن حسین (ع)، امام چهارم (نویسنده) |
| عنوانهای دیگر | شرح (شریعتمداری) ** شرح صحیفه سجادیه |
| ناشر | گلستان کوثر |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1393ش - 1397ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | علی بن حسین (ع)، امام چهارم، 38 - 94ق. صحیفه سجادیه - نقد و تفسیر - دعاها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | 1393 304225ص8ع 267/1 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب شرح کاملی بر دعاهای صحیفه سجادیه است که در دو جلد، تنظیم شده است. جلد نخست شرح دعای اول تا بیستم را در خود جایداده و جلد دوم، دعای بیست و یکم تا چهلم.
==سبک نگارش== شیوه نگارش کتاب از نوع شرح جامع و تحلیلی است و دارای ویژگیهای کلیدی زیر است:
- استناد به علوم متنوع: شارح در تبیین مفاهیم دعا، علاوه بر نقل روایات و بررسی لغوی، به تبیینهای فلسفی (حکمت متعالیه)، کلامی و عرفانی میپردازد و سعی در تطبیق آنها با علم و اصولدینی دارد [۱].
- دقت در معنای روایی و لغوی: نگارنده بهدقت به شرح معانی کلمات و عبارات دعا بر اساس تفاسیر قرآنی و روایات ائمه(ع) میپردازد و معانی مجاز و مفاهیم مختلف را بررسی میکند تا به مقصود صحیح دست یابد[۲].
- بررسی انتقادی و دفاعی: شارح با صراحت به رفع شبهات و رد دیدگاههای نادرست (مانند نظریات فلاسفه در برخی مسائل یا آرا سست صوفیان) در مواجهه با مفاهیم دینی میپردازد و دیدگاه صحیح و موردتأیید را تبیین میکند[۳].
اهمیت کتاب
- تلفیق حکمت و روایت: این شرح با درهمآمیزی عمیق بین استدلالهای عقلی، فلسفی و نقلی (روایی) سعی در ارائه یک تفسیر جامع از دعاهای امام سجاد (ع) دارد که به تقویت بنیانهای اعتقادی کمک میکند[۴].
- دفاع از اصالت دعاها: کتاب با برجستهسازی اهمیت دعاهای مأثور، در مقابل رواج دعاهای غیر مأثور که ریشههای غلط دارند، ایستادگی میکند و به تبیین دقیق مفاهیم صحیفه میپردازد[۵].
نوع شرح یا ترجمه
نوع کار ارائه شده، یک شرح مزجی تحلیلی و تبیینی است؛ به این صورت که شارح پس از ذکر عبارتی از متن دعا، فرازی از آن را بهصورت مجزا مورد تحلیل قرار میدهد و تفسیر، نکات اخلاقی، و استدلالهای مرتبط را در ذیل آن ارائه میکند. ویژگیهای اصلی شرح عبارتاند از:
- شرح بر پایه نقل و عقل: مهمترین ویژگی شرح، استفاده از روایات معصومین و همچنین مباحث عقلی (مانند مباحث مربوط به تجرد نفس، عرش، و کرسی) برای تبیین فقرات دعا است. برای مثال، در شرح عبارت و الروح الذی هو علی ملائکتک و الرسل... شارح به بحث فنی درباره معنای روح، مراتب آن و ارتباطش با ملائکه پرداخته و اختلافات تفسیری را تحلیل کرده است[۶].
- توضیح اصطلاحات کلیدی: شارح بهتفصیل اصطلاحات مهم دینی و فلسفی موجود در دعا را توضیح میدهد. بهعنوانمثال، در شرح عرش و کرسی، پس از ذکر روایات مختلف، چهار معنای مختلف (مانند معنای لغوی، کنایه از مُلک، و معنای مربوط به حملکنندگان) را برای آنها بیان میکند[۷].
- تأکید بر مراد متعالی: هدف شارح ارائه معنایی فراتر از ظاهر کلمات و امور مادی است تا عمق عرفانی و توحیدی دعاها مشخص شود. برای مثال، در تفسیر کلمات مربوط به ملائکه، تأکید میکند که مراد از فرشتگان صرفاً موجودات فیزیکی نیستند، بلکه موجوداتی با وظایف و مقام الهی هستند[۸].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.