کلمات قرآن
کلمات قرآن، اثر محمدعلی صابونی (1930-2021م)، از برجستهترین علمای سلفی اهلسنت و متخصص در تفسیر قرآن و نویسنده تفسیر «صفوة التفاسير» است. این کتاب حاوی ترجمه و تحلیل صرفی لغات برگزیده از کتاب «صفوةالتفاسیر» بوده و محتوای آن، خلاصهای روان و مختصر از واژگان پراکنده و تعاریف لغوی قرآن کریم است که به ترتیب سورهها مرتب شده است.
| کلمات قرآن | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صابونی، محمد علی (نويسنده) جلالی، زاهد (مترجم) |
| عنوانهای دیگر | ترجمهی لغات برگزیده صفوة التفاسیر، همراه با تحلیل صرفی لغات |
| ناشر | احسان |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1392ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 978-964-356-779-8 |
| موضوع | صابونی، محمدعلی. صفوة التفاسیر - واژهنامهها - تفاسیر اهل سنت - قرن 14 - قرآن - واژه نامهها |
| زبان | عربی - فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /ص2ص3 98 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
کتاب در یک جلد تنظیم شده است و شامل یک پیشگفتار، مقدمه و محتوای اصلی است که به ترتیب سورههای قرآن کریم، از سوره حمد تا سوره ناس، واژگان را تحلیل میکند.
سبک نگارش
شیوه نگارش کتاب دارای ویژگیهای اصلی زیر است:
گزارش محتوا
پیشگفتار، تقریظی است بر کتاب از احمد نعمتی[۳] و در مقدمه که به قلم مترجم، زاهد جلالی، نگاشته شده، بیان میشود که هدف این کتاب، تجزیهوتحلیل لغات منفرد قرآنی بر اساس قواعد صرفی است، زیرا آگاهی از صرف و نحو عربی برای درک کلمات قرآن ضروری است. نویسنده اصلی، علامه محمدعلی صابونی، در کتاب جامع خود، «صفوة التفاسیر»، تمام لغات قرآنی را تحلیل کرده و کتاب حاضر، خلاصهای از لغات برگزیده و تعاریف پراکنده موردقبول آن اثر است[۴].
بخش اصلی کتاب که تحت عنوان «کلمات قرآن» آغاز میشود، به تجزیهوتحلیل لغات قرآن کریم به ترتیب سورهها میپردازد. این بخش با سوره حمد شروع شده و کلماتی مانند «الحمد» و «ربّ» مورد بررسی قرار میگیرند؛ برای هر کلمه، معنای لغوی، صرفی (مانند مصدر، اسم جامد یا مشتق، ثلاثی مجرد یا مزید، مفرد یا جمع، و ریشه کلمه) ذکر میشود[۵].
به دنبال آن، در ادامه، کلمات سوره بقره مورد بررسی قرار میگیرد. در این سوره، واژههایی چون «ريب»، «المتقين» و «الغيب» همراه با معنا و تفصیل صرفی لغت، اعم از ریشه و نوع کلمه (مانند فعل ماضی، مضارع، اسمفاعل، مفعول، مفرد یا جمع و نوع آن) شرح داده شده است. بهعنوانمثال درباره کلمات مذکور، چنین آمده است:
- ريب: شکوتردید مصدر ثلاثی مجرد، اجوف یایی، ریشه آن (ر ی ب) است.
- المتقین: پرهیزگاران، از مصدر تقوی به معنی پرهیز از اعمال ناشایست ااسمفاعل، جمع مذکر سالم، لفیف مفروق از ریشه (و ق ی) که (و) به (ت) تبدیل شده و ادغام صورتگرفته. ال: حرف تعریف، غیرعامل.
الغيب: آن چه از حواس انسان پوشیده باشد؛ مانند بهشت، دوزخ و غیره. مصدر ثلاثی مجرد جامد، اجوف یایی. ال: حرف تعریف غیرعامل و ریشه آن (غ ي ب)[۶].
این ساختار و روش تا پایان سورههای قرآن ادامه مییابد و از هر سوره، کلماتی مورد بحثوبررسی قرار گرفته است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.