معالي السبطین

معالي السبطين؛ درباره زندگی و مصائب امام حسن مجتبی(ع) و اباعبدالله الحسین(ع)، اثر رضا کوشاری (متولد 1332ش)، ترجمه فارسی، از کتاب معالي السبطين في أحوال السبطين الإمامين الحسن و الحسين، تألیف مهدی حائری مازندرانی (۱۳۰۲-۱۳۸۵ق)، درباره زندگی دو سبط رسول‌الله(ص) امام حسن و امام حسین(ع) است.

معالي السبطین
پدیدآوران	حائری مازندرانی، مهدی (نويسنده) کوشاری، رضا (مترجم) اسدزاده، یوسف (محقق)
عنوان‌های دیگر	درباره زندگی و مصائب امام حسن مجتبی علیه‌السلام و أبا عبد الله الحسین علیه‌السلام ** معالي السبطین: مقتل جامع امام حسن و امام حسین علیهما السلام
ناشر	تهذيب
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1389ش
چاپ	1
موضوع	حسن بن علی(ع)، امام دوم، 3 - 50ق. - سرگذشت نامه - حسین بن علی(ع)، امام سوم، 4 - 61ق. -- سرگذشتنامه
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/ح2 م6041 40 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

چون درباره متن اصلی کتاب، در سایت ویکی‌نور مقاله کتاب‌شناسی تألیف شده است، در این مقاله فقط به مطالبی پیرامون ترجمه می‌پردازیم.

نمونه‌ای از ترجمه

برای آشنایی با ترجمه حاضر و مزایا و معایب آن، بخشی از آن را ارائه می‌کنیم و سپس به ارزیابی آن می‌پردازیم: متن: "و كان روحي له الفداء وجهه أقمر و جبينه أزهر و لفظه أعذب من الشهد و أخير و أحلی من السكر. إذا مشی كأنه البدر إذا بدر و الوبل إذا مطر و له جمال ما هو غير معهود للبشر و من النور و الضياء ما تكسب عنه الشمس و القمر و من صباحة وجهه و نضارة خده أن عشقته المرأة البدوية" ref>>ر.ک: حائری مازندرانی، مهدی، ص6-5</ref>. ترجمه: "جان به قربان امام مجتبی(ع) که خداوند همه‌ی خوبی‌ها را یکجا در او جمع نمود؛ از خلق و خوی خوبش و از چهره‌ی نیکویش و پیشانی نورانی‌اش و از سخنان زیبا و دلنشین که همه را واله و شیدای خود می‌کرد. وقتی راه می‌رفت همانند ماه تابان می‌درخشید و آن زن بدوی حق داشت، عاشق و دلباخته چهره زیبا و دلربای امام حسن(ع)می‌شود" ref>>ر.ک: متن کتاب، ص18</ref>.

ارزیابی

چنان‌که ملاحظه می‌فرمایید مترجم، محتوا و چکیده متن عربی را به‌‌صورت ناقص به فارسی برگردانده و در این میان، هم ظرایف موجود در متن را از کف داده و هم پاره‌ای از جملات زیبا را ترجمه نکرده و هم دچار اشتباه در نگارش و جمله‌بندی شده و هم از جیب مبارک چیزهایی را اضافه فرموده است؛ مثلا:

1. نویسنده در متن عربی با به‌کار بردن کلمات «أقمر»، «أزهر»، «أعذب»، «أخير» و «أحلی»، از اسم تفضیل بهره برده و با برتری دادن ویژگی‌های امام بر امور جالب توجه دیگر، تشبیهات و مبالغه‌های بسیار لطیف و خیال‌انگیزی را ارائه نموده که در ترجمه فارسی اثری از آنها نیست.
2. مترجم، جملات «و الوبل إذا مطر و له جمال ما هو غير معهود للبشر و من النور و الضياء ما تكسب عنه الشمس و القمر» را که حاوی تشبیهی لطیف و مبالغه‌ای ظریف است، اصلا ترجمه نکرده است.
3. فعل جمله را اشتباه آورده؛ یعنی به‌جای «شود»، «می‌شود» ترجمه کرده؛ بنگرید: «و آن زن بدوی حق داشت، عاشق و دلباخته چهره زیبا و دلربای امام حسن(ع)می‌شود».
4. جملاتی را که معادل آنها در متن وجود ندارد، از پیش خود اضافه کرده؛ مثل: «که خداوند همه‌ی خوبی‌ها را یکجا در او جمع نمود؛ از خلق و خوی خوبش».
5. افزون بر اینها سجع کلام را به‌کلی نابود نموده است.

منابع مقاله

1. متن کتاب.
2. حائری مازندرانی، محمدمهدی، «معالي السبطين في أحوال الحسن و الحسين(ع)»، ایران - قم، انتشارات الشریف الرضی، چاپ اول، 1409ق/ 1367ش.