اسناد و مدارک نهج‌البلاغه

اسناد و مدارک نهج البلاغه، اثر محقق، مؤلف، مترجم و پژوهشگر محمد دشتی (۱۳۳۰-۱۳۸۰ش)، خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های منسوب به امام علی(ع) در نهج البلاغه را مستند می‌کند و اصالت و قدمت کلام حضرت امیرالمؤمنین(ع) از طریق استخراج مدارک پیشین را اثبات می‌نماید و شکوک و شبهات را برطرف می‌کند.

اسناد و مدارک نهج البلاغه
پدیدآوران	دشتی، محمد (نويسنده)
ناشر	مؤسسه فرهنگی تحقيقاتی اميرالمومنين (علیه السلام)
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	1378ش
چاپ	1
شابک	‎964-6422-10-1
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ساختار

این کتاب که جلد یازدهم از مجموعه «آشنایی با نهج البلاغه» است، شامل بخش سرآغاز و پنج فصل اصلی است و هر فصل، مشتمل بر زیرمجموعه‌ها و عناوین فرعی متعدد است.

سبک نگارش

ویژگی‌های اصلی شیوه نگارش این کتاب، شامل نگرش تحقیقی و مبتنی بر سند برای اثبات اصالت متون نهج البلاغه، استفاده از روش تطبیقی و مقایسه‌ای در بررسی و مقابله مدارک و منابع روایی و طبقه‌بندی و تنظیم دقیق اسناد و منابع روایی خطبه‌ها بر اساس شماره‌گذاری و ذکر نام مؤلفان و تاریخ وفات آن‌هاست.

گزارش محتوا

بخش سرآغاز: این بخش، شامل پیشگفتار، سخن مجموعه آشنایی با نهج البلاغه، مقدمه حضرت آیت‌الله محمدتقی جعفری و ضرورت پردازش نوین منابع روایی است. محتوای این بخش، بر این نکته تأکید دارد که دانشمندان و نویسندگان علوم اسلامی در طول سالیان متمادی کمتر به اسناد و مدارک نهج البلاغه توجه کرده‌اند. این بخش، ضرورت گردآوری اسناد و مدارک نهج البلاغه را برای پاسخگویی به شکوک و شبهات و همچنین آماده‌سازی منابع روایی برای نسل‌های آینده را بیان می‌کند. همچنین به معرفی اهداف کلی این مجموعه ۱۸ جلدی (آشنایی با نهج البلاغه) در سطوح مختلف (مانند سطح فکری، فرهنگی، دبیرستان و دانشگاه) می‌پردازد.

فصل اول (روش تحقیق در اسناد و مدارک نهج البلاغه): این فصل، به بررسی الزامات روش‌شناسی در تحقیق پیرامون نهج البلاغه اختصاص دارد. مباحث آن شامل ضرورت جمع‌آوری مدارک نهج البلاغه، معرفی و نقد روش‌های نویسندگان پیشین در گردآوری مدارک و تشریح روش مؤلف در کتاب حاضر (روش تطبیقی و مقایسه‌ای) است. همچنین چگونگی کشف و شناسایی مدارک نهج البلاغه و روش‌های آموزش و تدریس آن در مراکز فرهنگی و دانشگاهی مورد بحث قرار گرفته است. در پایان این فصل، خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های مشترک معرفی شده‌اند.

فصل دوم (اسناد و مدارک خطبه‌ها): این فصل، به‌طور مفصل به اسناد و مدارک خطبه‌های امیرالمؤمنین(ع) در نهج البلاغه می‌پردازد. این بخش، با ارائه اختلاف شماره‌های ۱۳ نسخه از نهج البلاغه آغاز می‌شود. محتوای اصلی فصل، ارائه منابع نقل‌شده برای هر خطبه (مانند خطبه ۱ تا ۷۲) است؛ به این صورت که ذیل هر خطبه، نام کتب، نویسندگان و تاریخ وفات آن‌ها که محتوای آن خطبه را نقل کرده‌اند، ذکر شده است. این فصل عمدتاً یک کار مرجع‌شناسی و استنادی دقیق است که صحت و قدمت این متون را نشان می‌دهد.

بر همین منوال و اساس، در فصل سوم کتاب، «اسناد و مدارک نامه‌ها»، در فصل چهارم، «اسناد و مدارک حکمت‌ها» و در فصل پنجم، «اسناد و مدارک حکمت‌های شگفتی‌آور و بی‌نظیر» مورد بحث و بررسی و سپس در اختیار خواننده قرار گرفته است.

منابع مقاله

سرآغاز و متن کتاب.