منية الراضي في رسائل القاضي
منية الراضي في رسائل القاضي، از آثار محدّث، قاضی و فقیه قرن چهارم هجری قمری، ابواحمد منصور بن محمد هروی، مشهور به قاضی ازدی (متوفای 410ق)، است که قطعاتی در قالب نثر ادبی و گاهی نظم درباره موضوعات گوناگون زندگی فردی و اجتماعی بیان می‌کند. این قطعه‌ها (رساله‌ها) با گردآوری نحوى و لغوى حنفی قرن پنجم هجری قمری ابوالفضل احمد بن محمد میدانی (متوفای 518ق) و تحقیق پژوهشگر معاصر، محمد یونس عبدالعال و بازبینی ادیب ممتاز مصری حسین نصار (1344-1439ق)، منتشر شده است.
| منية الراضي في رسائل القاضي | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | هروی، منصور بن محمد (نويسنده)
نصار، حسین (مصحح) عبدالعال، محمد یونس ( محقق) میدانی، احمد بن محمد ( گردآورنده) |
| ناشر | دار الکتب و الوثائق القومیة. الإدارة المرکزیة للمراکز العلمیة. مرکز تحقیق التراث |
| مکان نشر | مصر - قاهره |
| سال نشر | 1428ق - 2007م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | /م8 3972 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- ابوالفضل احمد بن محمد میدانی، این اثر را عبارات و الفاظی درخشان دانسته که از کلام قاضی ابواحمد منصور بن محمد ازدی برگزیده و آن را در 10 رساله و 10 موضوع قرار داده و در هر رساله الفاظی را آورده است که در آن نوع کاربرد دارد. او مثلا در باب شوق، مطالبی را جمع کرده که قاضی ازدی در آغاز کتاب‌های خود نوشته است....[۱].
- محمد یونس عبدالعال، با توضیح چگونگی یافتن نسخه‌های سه‌گانه اثر حاضر و اینکه 2 نسخه آن آکنده از عیب و غلط و سقط بود، افزوده است: ولی با توجه به خوش‌خطی نسخه سوم و اشتباهات اندک آن، به تحقیق و تصحیح پرداختم و البته زحمت فراوانی متحمل شدم و هنوز هم برخی از موارد آن نیازمند دقت و کاوش و احتیاط است[۲].
ساختار و محتوا
- این اثر 10 باب دارد، به این صورت:
- تهنیت و تبریک؛
- شکر؛
- مدح و ستایش؛
- شوق و علاقه؛
- عتاب و توبیخ؛
- شکایت و عذرخواهی؛
- عیادت و تسلیت؛
- بازی و شوخی؛
- وصف و تشبیه؛
- آغازه‌ها و دعاها.
نمونه مباحث
- في وصف القلم:... القلم صغير العين عظيم الأثر خفيف الوزن ثقيل الخطر...[۳]؛ ترجمه: ویژگی قلم: قلم حجمش کوچک است و اثرش بزرگ، وزنش سبک است، ولی جایگاهش سنگین.
- فصل في الدوام: «أبقاه الله – تعالی - ... ما بثَّ الليلُ دُجاه و نَشرَ الصبحُ سناه... و ابتسم البدرُ في ظلامه و انجسم القطر من غمامه....»[۴]؛ ترجمه: «فصلی درباره ماندگاری و دوام: خدای متعال او را نگهدارد... تا زمانی که شب تاریکی‌اش را می‌پراکند و روز روشنی می‌افشاند.... و تا ماه‌شب‌چهارده در ظلمات شب لبخند می‌زند و قطره‌ای باران از ابری می‌چکد....[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.