خصائص الوحي المبين
خصائص الوحي المبين في مناقب أميرالمؤمنين، از مهم‌ترين و مشهورترين كتاب‌هاى ابوحسين، يا ابوزكريا شمس‌الدين يحيى بن حسن بن حسن بن على بن محمد بن بطريق اسدى حلى (523-600ق) محدث، فقيه، اديب و متكلم امامى، بعد از كتاب ديگر وى؛ يعنى عمدة عيون صحاح الأخبار في مناقب إمام الأبرار، است.
| خصائص الوحی المبین | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | محمودی، مالک (محقق) ابن بطریق، یحیی بن حسن (نویسنده) |
| ناشر | دار القرآن الکريم |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1417 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - مدایح و مناقب - احادیث |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | BP 37/5 /الف2خ6 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار و گزارش محتوا
اين اثر ارزشمند حاوى دويست و دو حديث درباره مناقب علی عليه‌السلام است كه ضمن بيست و پنج فصل تنظيم گشته و در اين احاديث به آياتى اشاره مى‌شود كه بنا به اعتراف عامه و شهادت منابع ايشان در شان علی عليه‌السلام نازل گشته است.
مؤلف كتاب اسناد و طرق خود در نقل روايات مزبور را در ابتداى كتاب ذكر مى‌كند و اين خود نشان از جايگاه والا و تضلع وى در علم حديث دارد. همچنين از كثرت مشايخ و اساتيد او و دستيابى او به اوج احاطه به مناقب و فضائل حكايت مى‌كند.
مؤلف در اين كتاب به گردآورى و تدوين مناقب امام اميرالمؤمنين على بن ابى‌طالب عليه‌السلام با استفاده از متون مورد اعتماد اهل سنت نظير صحاح سته و نيز آثارى كه درباره سنت پيامبر اكرم(ص) توسط آنها نگاشته شده، پرداخته است.
منابعى كه ابن بطريق در اين اثر از آنها بهره برده، عبارتند از:
الجمع بين الصحيحين، لحميدي.
الجمع بين الصحاح الستة، شيخ أبوالحسن رزين بن معاوية بن عمار العبدري.
مسند أحمد بن حنبل الشيباني.
و تفسير الثعلبي، موسوم به الكشف و البيان.
مناقب الفقيه، أبوالحسن بن علي بن محمد الطيب،.معروف به ابن المغازلي الواسطي.
مناقب أحمد بن حنبل معروف به فضائل الصحابة
و غيره.
نگارش اين كتاب نقطه آغازى بود، بر تألیف و تدوين آثارى در موضوع مناقب كه در آنها از منابع اهل سنت در نقل و يادكرد مناقب اميرالمؤمنين علی عليه‌السلام سود جسته مى‌شد. پس از نگارش اين اثر آثار متعدد ديگرى درباره مناقب حضرت و ساير ائمه عليهم‌السلام با استفاده از منابع مهم و معتبر اهل سنت نگارش يافت.
نسخه شناسى
با فحص و تحقيقى كه در جهت دستيابى به نسخ خطى اين كتاب صورت گرفته، تاكنون به نسخه‌اى از آن دست يازيده نشده است. تنها نسخه‌اى از آن نخستين بار در سال 1311ق به همراه نورالهدايه جلال‌الدين دوانى در تبريز و پس از آن در 1406ق به كوشش محمدباقرمحمودى در تهران به چاپ رسيده است.
نسخه حاضر در برنامه با تحقيق آقاى مالك المحمودى و با مقدمه آیت‌الله جعفر سبحانى، در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 286 صفحه براى بار نخست در سال 1417ق. توسط انتشارات دارالقرآن الكريم، قم منتشر شده است.
منابع مقاله
1- سالارى، عباس، دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج سوم، ص 117.
2- حسينى، سيد مهدى، علوم حديث، بهار 1381ش 23.
3- امين، سيد على نقى؛ حافظ، آبان 1385ش 36.