شرح نهج‌البلاغة (دخیل)
شرح نهج‌البلاغة، تألیف على محمد على دخيل به زبان عربى است. اين اثر در سى و هشت حلقه و سه جلد تدوين شده است و يكى از شروح مفصل بر كتاب شريف نهج‌البلاغه مى‌باشد كه به چاپ رسيده است.
| شرح نهج‌البلاغة (دخیل) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول (نویسنده)
شریف الرضی، محمد بن حسین (گردآورنده) دخیل، علی محمد علی (شارح) |
| عنوان‌های دیگر | نهج‌البلاغه. شرح |
| ناشر | دار المرتضی |
| مکان نشر | بیروت - لبنان |
| سال نشر | 1406 ق یا 1986 م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - خطبه‌ها
علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - نامه‌ها علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار علی بن ابی‌طالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. نهج‌البلاغه - نقد و تفسیر |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 38/02 /د3 1365 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
ساختار
اين اثر، شامل سه جلد كه در جلد اول آن مقدمه، درباره نهج‌البلاغه و 12 حلقه آمده است.
در جلد دوم تا حلقه 26 را در بر گرفته و جلد سوم نيز تا حلقه 38 را در خود جاى داده است.
مؤلف مطالب كتاب خود را در به 38 حلقه تقسيم كرده است و طى اين حلقات مطالب نهج‌البلاغه را شرح كرده‌اند. متن همان متن اصلى كتاب نهج‌البلاغه مى‌باشد كه در كنار بعضى از مطالب و عبارات با شماره در پاورقى شرح و توضيح آن‌ها آمده است و هر حلقه براى خود فهرست موضوعات دارد.
گزارش محتوا
جلد اول كتاب شامل مقدمه‌اى درباره امام على(ع) و نهج‌البلاغه مى‌باشد كه در مبحث اول به شرح مختصرى درباره امام على(ع) و فضائل و زندگى مختصر ايشان پرداخته است. اين كه ايشان اولين مسلمانان و داماد پيامبر(ص) و در جنگ‌هاى صدر اسلام شركت داشته است و از امام سجاد نقل شده است كه وقتى به او اعتراض كردند كه چرا اين قدر زياد عبادت مى‌كنيد، فرمودند، عبادات من در برابر عبادات جدم على(ع) هيچ است.
در مبحث نهج‌البلاغه نيز به توضيحاتى درباره اين كتاب شريف پرداخته كه توسط سيد رضى در قرن چهارم تألیف شده است.
حلقات كتاب با شرح خطبه‌هاى حضرت شروع مى‌شود كه حلقه‌اى اول تنها شامل يك خطبه در آفرينش انسان مى‌باشد.
حلقه دوم، داراى شانزده خطبه مى‌باشد كه شرح كلمات و عبارات در پاورقى بيان شده است.
حلقه سوم تا خطبه سى را در بر گرفته است؛ همانند اين كه در خطبه بيست و دوم آمده است: «ألا و إنّ الشّيطان قد ذمر حزبه، و استجلب جلبه» كه در توضيح آن نوشته شده است، «ذمر: حثّ. و استجلب جلبه: أتى بالشىء من مكان الى آخر. و فى القرآن الكريموَ اسْتَفْزِزْ مَنِ اسْتَطَعْتَ مِنْهُمْ بِصَوْتِكَ وَ أَجْلِبْ عَلَيْهِمْ بِخَيْلِكَ وَ رَجِلِكَ وَ شارِكْهُمْ فِى الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ وَ عِدْهُمْ وَ ما يَعِدُهُمُ الشَّيْطانُ إِلَّا غُرُوراً 64:17.»
يا «ليعود الجور إلى أوطانه، و يرجع الباطل إلى نصابه» كه در توضيح آن آمده است: «نصابه: أصله الذى كان عليه سابقا»
در حلقه چهارم تا خطبه شماره پنجاه و يك، حلقه پنجم و ششم تا خطبه هشتاد، حلقه هفت و هشت تا خطبه هشتاد و نه، حلقه نه و ده تا خطبه صدو هفت،...
از حلقات بيست و پنج و شش به نامه حضرت على(ع) پرداخته شده است كه در اين بخش بيست و هشت عدد از اين نامه‌ها آمده است.
از حلقات سى و سه، سى وچهار به كلمات قصار و حكم ايشان پرداخته شده است؛ همانند: «أشرف الغنى ترك المنى» كه در شرح آن آمده است كه «أشرف الغنى ترك المنى: المنى: ما يتمناه الإنسان و يحب أن يصير إليه. و الإمام(ع) يدعو إلى تركه لما فيه من الإنشغال بما لا يجدى، و هو أيضا واجهۀ من واجهات الدنيا، و عدم القناعۀ بالمقسوم».
اين اثر يكى از شروح خوب نهج‌البلاغه در زبان عربى است كه به تفكيك حلقات و دسته‌بندى به شروح نهج‌البلاغه پرداخته است.
وضعيت كتاب
شرح مطالب كتاب در پاورقى هر صفحه ذكر شده است. در پايان جلد سوم بخش الفهارس آمده است
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب