کچکول نامه
کچکول‌نامه، از آثار شاعر س‍ن‍دی و صوفی طریقت نقشبندیه قرن دوازدهم هجری قمری، مخدوم ابوالحسن داهری نقشبندی (متوفای 1181ق) مجموعه اشعاری است که دیدگاه‌های کلامی، فلسفی و عرفانی سراینده را توضیح می‌دهد. این کتاب را پژوهشگر معاصر غلام‌مصطفی قاسمی، تحقیق و تصحیح کرده و شخصیت پدیدآورنده و اثر حاضر را همدلانه و طرف‌دارانه معرفی کرده است.
| کچکول نامه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | داهری، مخدوم ابوالحسن (نويسنده) قاسمی، غلام مصطفی (محقق) |
| ناشر | حواریون |
| مکان نشر | پاکستان - حیدر آباد |
| سال نشر | 1344ش - 1965م |
| چاپ | 1 |
| موضوع | شعر فارسی - قرن 11ق. - شعر عرفانی - قرن 11ق. - نقشبندیه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | 1344 3ک 6248 PIR |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- غلام‌مصطفی قاسمی، اثر حاضر را کم‌برگ، ولی پُربار شمرده و افزوده است:
- این رساله سرشار از مسائل کلامی و اصطلاحات معرفتی است و سراینده‌اش از روش فلسفی بیزار شده و به قانون شریعت روی کرده است و اعتقاد اسلامی را توضیح می‌دهد که آن را سواد اعظم (اهل‌سنت) انتخاب کرده‌اند.
- داهری نقشبندی بعد از مناجات به درگاه مجیب الدعوات، سبیل الله را ذکر می‌کند که نجات‌دهنده از جمیع مهلکات است....[۱].
سراینده اشعار خودش را چنین معرفی کرده است:
| بگوید بوالحسن کاین خوش‌نمیقه | نوشتم در معانی بس دقیقه | |
| نهادم نام او کچکول‌نامه | بود کچکول‌نامه بهر عامه[۲] |
.
ساختار و محتوا
- در این مجموعه اشعار، برخی از مسائل مورد توجه عبارت است از: نفرت از روش فلسفی، فرقه ناجیه، سلوک و قرب فرائض و قرب نوافل، حقیقت تصوف، وحدت وجود، حضرات خمس، توبه، أنا الحقّ و شطحیات.
نمونه مباحث
| چو یک الله گفتی در بدایت | بگفتی نام‌هایش بی‌نهایت | |
| هزاران حمد ربّ العالمین را | که اول نور احمد کرد پیدا[۳] |
| به الفاظی نکوهیده قبیحه | همین سازند الفاظ فضیحه | |
| ببین دیوان شیرازی ز حافظ | نه الفاظش بگوید هیچ لافظ[۴] |
| یکی خالق نکوکار است یزدان | دگر بدکار خالق اهرمن دان | |
| همین گفتارشان شرک شدید است | مذاهب فلسفه جمله پلید است[۵] |
| شده ختمش بفضل الله افضل | الهی کن نصیبم راه افضل | |
| صواب و حقّ نداند غیر مولی | نه هادی کس بود جز حقّ تعالی[۶] |
انتقاد
- در اثر حاضر از نظر روشی و محتوایی (کلامی، فلسفی و عرفانی)، برجستگی خاصی مشاهده نمی‌شود، ولی پدیدآورنده که اثر خودش را با شیفتگی «خوش‌نمیقه» و دارای معانی «بس دقیقه» شمرده، ارزش والای دیوان لسان‌الغیب شیرازی را، که یکی از شاهکارهای ادبی و عرفانی جهان اسلام است، درنیافته است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.