جواد، مصطفی

مصطفی جواد
مصطفی جواد
نام کامل	مصطفی جواد
نام پدر	جواد
ولادت	1904م
محل تولد	بغداد، عراق
رحلت	17 دسامبر 1969م
	v; t; e;

مصطفی جواد (1321-1388ق)، شاعر، نویسنده، زبان‌شناس عراقی

ولادت

در سال 1904م در منطقه القشلة بغداد از پدر و مادری از طایفه ترکمن به دنیا آمد.^[۱] نسب به خاندانی از غلات ساکن «قره تپه» می‌رسانید. نیای پدرش، ابراهیم، یا نیای خودش، مصطفی، از غالیگری دست برداشته، مذهب شیعه امامی اختیار کرده و از «قره تپه» کرکوک به بغداد کوچیده بود.

پدرش، استاد جواد خیاط، از خیاطان نامور و بلندآوازه بغداد بود که دچار نابینایی شد و این پسر، مصطفی، در این روزگار دستگیر و مددکار وی گردید تا بتواند از جایی به جای دیگر برود.^[۲]

از سنین کودکی به با پدرش به مجالس سوگواری امام حسین(ع) شرکت می‌کرد، در این مجالس او با بسیاری از اشعار و مراثی در سوگ اهل بیت(ع) آشنا شد و بسیاری از آن اشعار را حفظ می‌کرد. همین عامل سبب گرایش او به شعر و ادب و شکوفایی اشعارش گردید. بعدها از خود او نقل کردند شمار اشعاری که حفظ کرده بود، کمتر از بیست و پنج هزار بیت نیست.

تحصیلات

مصطفی پس از درگذشت پدر، مدتی را به اشتغال گذراند تا به مدد یکی از خویشانش به مدرسۀ جعفریۀ بغداد راه یافت و در آنجا به حفظ بیشتر متون ادبی و شعری و نیز آموختن زبان بیگانه تشویق شد.

عاقبت به دارالمعلمین راەیافت و در آنجا آشنایی و دلبستگی افزونتری بە ادبیات عربی، و تاریخ سرزمین‌های عربی زبان -به ویژه عراق- یافت.

گفته‌اند دو چیر مایه تعمیق و توسعۀ گرایشهای ادب آموزانه و تاریخ پژوهانۀ وی گردید: یکی ارتباط با پدر أنستاس کرملی(١٨۴۶-١٩۴٧م) کە ادیب و تاریخدانی برجسته بود. دیگر، حضور درپاريس وارتباط با علّامه محمّد قزوینی.

مصطفی جواد پس از خروج از دارالمعلمین، چندی به آموزگاری پرداخت. سیس در قاهره زبان فرانسه آموخت و آنگاه راهی دانشگاه سوربون در پاریس شد.

در پاریس با علامة قزوینی آشنایی ومراوده یافت. مصطفی جواد از قزوینی بسیار آموخت؛ او هم به این فاضل جوان اعتقاد و علاقه پیدا کرد. مصطفی جواد در پاريس بسيار صرفه جویانه زیست و تا می‌توانست از وقت و درآمدش در راه عكسبردارى و استنساخ نسخ خطی ارزشمند بهره برد. زمانی که از پاریس با درجۀ دکتری باز می‌گشت، انبوهی عکس و رونوشت نسخەهای خطی را به همراه آورد.