مختصر الآثار
مختصر الآثار یا «مختصر الآثار في ما روي عن الأئمة الأطهار(ع)»، از آثار قاضی و فقیه ممتاز اسماعیلی و پایه‌گذار فقه اسماعیلیه در قرن چهارم هجری قمری، ابوحنیفه نعمان بن محمد تمیمى مغربى، مشهور به ابن حَیون و قاضی نعمان مصری (259-363ق)، پژوهشی فقهی است که احکام و مسائل شرعی را در ابواب گوناگون بیان می‌کند. پژوهشگر معاصر، نضال علی این کتاب را تحقیق و تصحیح کرده و برای آن مقدمه‌ای ارزنده نوشته و نویسنده را معرفی کرده است.
| مختصر الآثار | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن‌حیون، نعمان بن محمد (نويسنده) علی، نضال (محقق) |
| ناشر | مؤسسة الأعلمي للمطبوعات |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1422ق - 2021م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
هدف و روش
- قاضی نعمان مصری با تأکید بر آنکه من قبلا سخنان سرورانم، پیشوایان پاک از اهل‌بیت(ع) را گردآوری کردم و کتاب‌هایی را در باب علم فتوا نوشتم و تبویب و تألیف کردم و احادیث را بر اساس اختلاف راویان آوردم و موارد ثابتش را بیان کردم و ادله و شواهدش را نشان دادم و... تا آنکه تعداد جلدهای آن زیاد شد و دسترسی به آن برای علاقه‌مندان دشوار شد...، افزوده است:
پس من آن را با نظم و نثر خلاصه کردم، ولی این گزینش‌ها به‌خاطر اختصار زیاد، مطلوب واقع نشد و بسیاری از قاضیان، حاکمان و دوستان از من خواستند که اثری متوسط فراهم کنم تا عموم مردم با علم مسائل حلال و حرام آشنا شوند و من کتاب حاضر را در پاسخ به آنان، به رشته تحریر درآوردم و همه اسانید را نیاوردم و فقط نزدیک‌ترین و بهترین سندها را آوردم....[۱].
ساختار و محتوا
- این اثر 2 جلدی، شامل باب‌های متعدد فقهی از علم، طهارت، نماز تا قصاص و دیات و حدود و آداب قضاوت است.
نمونه مباحث
- «نهی(ص) أن يستقضی من لا يعلم»[۳]؛ یعنی: پیامبر(ص)، به قضاوت طلبیدن شخص نادان را مورد نهی قرار داد.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن کتاب.