المنتخب من كتاب الزهد و الرقائق
المنتخب من كتاب الزهد و الرقائق، گزیده‌ای است از کتاب «الزهد و الرقائق»، نوشته ابوبکر احمد بن علی بن ثابت بغدادی خطیب (متوفی 463ق)، توسط انتخاب‌کننده‌ای ناشناس که با تحقیق عامر حسن صبری، منتشر شده است.
| المنتخب من كتاب الزهد و الرقائق | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | خطیب بغدادی، احمد بن علی (نويسنده) صبری، عامر حسن (مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | الزهد و الرقائق. برگزیده ** طرق حدیث عبد الله بن عمر رضي الله عنهما عن النبي صلي الله علیه و سلم في ترائي الهلال |
| ناشر | دار البشائر الإسلامیة |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1420ق - 2000م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
اثر حاضر، دربردارنده نمونه‌هایی بارز از هدایت پیشینان این امت از صحابه و تابعین است که اهل فضیلت و عزم بالا بوده و به آخرت، به‌منزله سرای ماندگار و به دنیا، به‌عنوان زندگانی فانی و زودگذر، نگریسته، ولذا همت و سعی خویش را برای رسیدن به سعادت جاودان در سرای ماندگار قرار داده و آنچه نفعی برای ایشان نداشته را ترک کرده و به زهد در دنیا پرداخته و محبت آن را از دل‌های خویش، بیرون کرده‌اند[۱].
به دلیل اهمیت موضوع مذکور، همواره اهل حدیث، به تألیف آثاری در زمینه زهد و لطایف آن، توجه زیادی داشته‌اند؛ کتاب‌هایی که در آنها، به نمونه‌هایی از زهد ورزیدن پیامبران(ع) و صحابه و تابعین، اشاره شده و از این طریق، به بیان آدابی پرداخته شده است که مسلمانان باید در زندگی خود، از آن پیروی نمایند که از جمله این آثار، کتاب حاضر می‌باشد. نویسنده در این کتاب به ذکر مجموعه‌ای از اخلاقیات و حکایات ظریف پرداخته که دربردارنده سیره پیشینان در مواجهه با ظواهر مادی و دنیوی و بی‌رغبتی به آن و نشان‌دهنده جلوه‌های زیبایی از خوف و رجا، علاقه‌مندی به حلال، خشنودی به رزق الهی و قناعت در آن، پرهیز از شهوات و لذت‌های دنیوی و... می‌باشد[۲].
آنچه مسلم است، این است که ابوبکر خطیب کتابی را در موضوع زهد، به رشته تحریر درآورده، اما به‌صورت کامل، به دست ما نرسیده و تنها منتخبی از آن وجود دارد که البته صاحب این منتخب، شناخته شده نیست. همین مقدار می‌دانیم که باید یکی از محدثین قرن هفتم هجری باشد[۳].
منبع اصلی خطیب، در تألیف کتاب، مطالبی است که از شیوخ خویش دریافت نموده است که از جمله آنها عبارتند از: ابن بشران، ابن ابی‌فوارس، ابن شاذان، ابن رزقویه، ابوالقاسم لالکایی، عبدالرحمن بن عبیدالله حربی و...[۴].
از جمله زهادی که در این کتاب، از ایشان نام برده و حکایت و یا مطلبی از آنها ذکر شده است، می‌توان به مالک بن دینار، ابوسلیمان دارانی و فضیل بن عیاض، اشاره نمود[۵].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه محقق.